Dawniej w dieslach paliwo trafiało do komory spalania przy pomocy sprężarek razem z powietrzem. Ewolucja sposobu zasilania jednostek wysokoprężnych przybrała na sile z biegiem rozwoju technologicznego, czego efektem była pompa wtryskowa. Za co odpowiada ten element i jakie są jego rodzaje? Dowiedz się o najczęstszych awariach pomp i sprawdź, co zrobić, by działały jak najdłużej!
Pompa wtryskowa paliwa – czym jest?
To inaczej aparat wtryskowy lub po prostu urządzenie, które ma za zadanie tłoczyć paliwo do wtryskiwaczy pod sporym ciśnieniem. Ta część jest umieszczana bardzo blisko cylindrów, a za jej napęd służy pasek rozrządu. Pod wpływem ruchu obrotowego na kole zębatym dochodzi do wytworzenia siły generującej ciśnienie. Na przestrzeni lat powstało kilka odmian pomp, które działają w starych dieslach do dzisiaj. Oto ich krótka charakterystyka.
Rodzaje pomp wtryskowych w silnikach wysokoprężnych
Do tej pory w silnikach montowanych w autach pojawiły się pompy:
- rzędowe;
- rotacyjne.
Cel ich działania jest z grubsza taki sam, ale konstrukcje diametralnie się od siebie różnią. Przedstawimy kolejno specyfikę ich działania.
Rzędowa pompa wtryskowa – budowa i działanie pomp sekcyjnych
Urządzenie, którego początki sięgają roku 1910. Pompa o budowie rzędowej składa się z oddzielnych sekcji tłoczących, z których każda steruje dawką paliwa podawanego do konkretnego cylindra. Ruch posuwisto-zwrotny zespołu tłokowego zapewnia odpowiednie ciśnienie. Listwa zębata sprawia zaś, że tłok się obraca i dostosowuje dawkę paliwa. Na przestrzeni lat powstały pompy o:
- stałym początku i zmiennym końcu wtrysku;
- zmiennym początku i stałym końcu wtrysku;
- zmiennym początku i zmiennym końcu wtrysku.
Aparat wtryskowy sekcyjny został wycofany z powodu kilku trudności. Był problem z dokładną regulacją dawki paliwa, sporym zużyciem oleju napędowego w silniku i wysokimi kosztami produkcji.
Rozdzielaczowa pompa wtryskowa – zasada działania
Rozdzielaczowe pompy wtryskowe na dobre zagościły w jednostkach wysokoprężnych po wejściu na rynek silników VAG o oznaczeniu TDI. Wcześniej je stosowano, ale to właśnie w tych jednostkach zasłynęły. Działanie takiej pompy opiera się na umieszczonym w jej wnętrzu zespole tłoczkowo-rozdzielaczowym. Jej budowa bazuje na specjalnej tarczy z wypustkami (potocznie zwanej „falą”), po której porusza się tłokorozdzielacz. Na skutek obrotu i skoku elementu zostaje podana dawka paliwa do konkretnego przewodu paliwowego. Pompa rozdzielaczowa ma jedną sekcję tłoczącą.
Pompa wtryskowa a pompowtryskiwacze – porównanie
Pompowtryskiwacze to specyficzna grupa urządzeń wtryskowych, ponieważ eliminują tradycyjne pompy. Składają się ze wtryskiwacza i aparatu tłoczącego, dzięki któremu powstaje bardzo wysokie ciśnienie paliwa. Oba elementy są ze sobą zespolone, a siła potrzebna do działania sekcji tłoczącej bierze się z krzywek wałka rozrządu. Rozwiązanie to z jednej strony daje sporą oporność paliwa i pozwala wytworzyć wysokie ciśnienie. Z drugiej strony elastomery wykorzystane do uszczelnienia na skutek wysokiej temperatury często twardnieją i powodują usterki w działaniu pompowtryskiwaczy.
Nieszczelna pompa wtryskowa – objawy uszkodzenia
Najprościej zauważyć, że pompa jest nieszczelna, gdy z jej korpusu wycieka paliwo. Nie zawsze jednak uszkodzenie tego typu jest możliwe do wychwycenia. Szczególnie trudno je dostrzec, jeśli ma miejsce pomiędzy tym urządzeniem a blokiem silnika. Dlatego kolejnym symptomem może być zapowietrzanie się układu wtryskowego. Będzie odczuwalne w postaci szarpania jednostki napędowej (szczególnie podczas gwałtownego przyspieszania).
Awaria pompy wtryskowej – objawy i przyczyny
Poza wymienionymi przypadkami pompy wtryskowe cierpią również na inne bolączki. Sporym kłopotem może być zatarcie się sekcji tłoczącej. Przyczyną problemu jest tankowanie bardzo kiepskiej jakości paliwa. Urządzenie zasilające smarowane jest jedynie olejem napędowym, a pojawienie się stałych zanieczyszczeń w zaworze sprawia, że powierzchnia tłokorozdzielacza ulega porysowaniu. Często dochodzi również uszkodzenie głowicy, która ma za zadanie przekazywać paliwo do konkretnych wtryskiwaczy. Wtedy wymagana jest naprawa i regeneracja pompy wtryskowej.
Jak poznać awarię pompy wtryskowej i jej zaradzić?
Co dzieje się wtedy z jednostką napędową? Na skutek wyeksploatowania pompy lub jej uszkodzenia silnik:
- ma kłopot z zapłonem;
- generuje większe zadymienie;
- spala sporo więcej paliwa;
- gaśnie na wolnych obrotach w momencie zagrzania.
Wtedy konieczna jest regeneracja całego urządzenia i wymiana poszczególnych elementów. Pompa wtryskowa rotacyjna nie jest najnowszym rozwiązaniem technologicznym, więc niekiedy znalezienie odpowiednich części zamiennych może okazać się trudne.
Pamiętaj, by dbać o pompę wtryskową, bo unikniesz dzięki temu opisanych problemów. Sposoby na bezproblemową eksploatację są bardzo proste i ograniczają się do wlewania wysokiej jakości paliwa. Nie zaniedbuj również regularnej wymiany filtra paliwa. Zanieczyszczenia z baku mogą uszkodzić powierzchnie cierne i doprowadzić do uszkodzenia samej pompy lub wtryskiwaczy. Jeśli będziesz pamiętał o tych zasadach, pompa posłuży dłużej.
Subskrybuj
