W skrócie:

  • Stan nietrzeźwości zdefiniowany przez kodeks karny obejmuje sytuację, gdy zawartość alkoholu we krwi kierowcy przekracza 0,5 promila lub 0,25 mg w 1 dm³ wydychanego powietrza.
  • Kierowanie pojazdem (lądowym, wodnym, czy powietrznym) w stanie nietrzeźwości jest przestępstwem, które może być karane grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem wolności do 2 lat.
  • W Polsce legalne jest prowadzenie pojazdu przy zawartości alkoholu we krwi poniżej 0,2 promila, jednak przekroczenie tej wartości, ale nie przekraczanie 0,5 promila, jest traktowane jako wykroczenie.
  • Pojęcie „stan nietrzeźwości” odnosi się nie tylko do alkoholu, ale także innych substancji odurzających wpływających na zdolność kierowania pojazdem, włączając w to również prowadzenie roweru.
  • Karanie za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości bierze pod uwagę okoliczności zdarzenia oraz historię wykroczeń kierowcy, a recydywiści mogą spodziewać się surowszych sankcji.
  • Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu wyłącza odpowiedzialność ubezpieczyciela i sprawca musi pokryć wszelkie koszty.
  • Ucieczka z miejsca wypadku jest równoznaczna ze spowodowaniem go w stanie nietrzeźwości i wiąże się z odpowiedzialnością za koszty oraz potencjalnymi dodatkowymi konsekwencjami prawnymi.
Spis treści pokaż

Kodeks karny a stan nietrzeźwości – kluczowe informacje

Stan nietrzeźwości definiowany jest w kodeksie karnym jako sytuacja, w której zawartość alkoholu w organizmie kierowcy przekracza dozwolone normy. O ile prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu jest powszechnie uważane za skrajnie nieodpowiedzialne, o tyle warto znać precyzyjne definicje i regulacje prawne. Kodeks karny podkreśla, że kierowanie pojazdem mechanicznym w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środków odurzających to przestępstwo.

Przejrzyjmy, co mówi o tym art. 115 § 16 kk. Odnajdujemy tam informację, że „stan nietrzeźwości w rozumieniu tego kodeksu zachodzi, gdy:

  1. zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość lub
  2. zawartość alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stężenia przekraczającego tę wartość”.

Za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości karę określa art. 178a § 1 kk: „Kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.

W Polsce dozwolone jest kierowanie pojazdem, jeśli zawartość alkoholu we krwi nie przekracza 0,2 promila (jeśli wybierasz się za granicę, lepiej sprawdź lokalne przepisy – w wielu państwach Europy nie jest dozwolona nawet śladowa ilość alkoholu we krwi!). Co w sytuacji, gdy masz więcej niż 0,2 promila, ale jednocześnie mniej niż 0,5? Wtedy popełniasz wykroczenie, które jest zagrożone karą grzywny do 5000 zł, aresztem do 30 dni lub ograniczeniem wolności do 90 dni. Oprócz tego może zostać orzeczony wobec ciebie nawet 3-letni zakaz prowadzenia pojazdów!

Jak rozumieć pojęcie „stan nietrzeźwości”?

Sam termin „stan nietrzeźwości” może wydawać się dość oczywisty, ale warto zwrócić uwagę na jego precyzyjną definicję zawartą w prawie. W świetle kodeksu karnego stan nietrzeźwości zachodzi, gdy poziom alkoholu w organizmie jest wyższy niż określony przez obowiązujące przepisy. Zakaz prowadzenia pojazdów odnosi się zarówno do pojazdów lądowych, jak i wodnych lub powietrznych. 

Kierowanie pojazdem mechanicznym pod wpływem alkoholu, co jest jednoznaczne ze stanem nietrzeźwości, a tym samym uczestniczenie w wypadku, może mieć poważne, często tragiczne skutki, także te prawne. Sprawca, będąc pod wpływem, może zostać obciążony nie tylko grzywną, ale również odpowiedzialnością karną. W ostatnich latach kary dla pijanych kierowców są regularnie zaostrzane.

Wydawać by się mogło, że stan nietrzeźwości to jedynie kwestia spożycia alkoholu. Jednakże kodeks karny zwraca uwagę także na inne substancje, których spożycie może wpływać na zdolność kierowania pojazdem. Zatem prowadzenie pojazdu pod wpływem środka odurzającego także jest przestępstwem, o którym mówi art. 178a kk. Ale nie tylko – nawet prowadzenie roweru w stanie nietrzeźwości może skutkować konsekwencjami, takimi jak nawiązka czy też zakaz prowadzenia pojazdów na określony czas.

Kary za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości

Kodeks karny mówi jasno – nawet jednorazowy wybryk, czyli prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości, jest traktowany bardzo surowo przez polskie prawo. Osoba, która zostanie złapana za kierownicą w stanie nietrzeźwości, może zostać ukarana nie tylko grzywną, ale i karą pozbawienia wolności, a także zakazem prowadzenia pojazdów.

Trudno też nie zauważyć, że każdy przypadek jest inny i wymaga indywidualnej oceny. Dlatego też przy określaniu sankcji bierze się pod uwagę nie tylko ilość spożytego alkoholu, ale również okoliczności zdarzenia oraz to, czy dana osoba była już wcześniej karana za podobne wykroczenia. Z tego powodu kierowca będący recydywistą powinien liczyć się z surowszym potraktowaniem ze strony organów ścigania.

Co istotne, spowodowanie wypadku w trakcie bycia w stanie nietrzeźwości oznacza wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela. Innymi słowy: zostaniesz obciążony wszystkimi kosztami związanymi z wypadkiem! To może oznaczać kwoty idące nawet w setki tysięcy złotych. Co więcej, od kilku lat ucieczka z miejsca wypadku jest automatycznie traktowana jako spowodowanie wypadku w stanie nietrzeźwości, w efekcie czego również zachodzi wymieniona sytuacja.

Stan nietrzeźwości – podsumowanie

Stan nietrzeźwości za kierownicą to poważne przestępstwo, skutkujące nie tylko karami i grzywnami, ale też realnym zagrożeniem na drodze. Polski kodeks karny stanowczo definiuje i karze prowadzenie pojazdu pod wpływem substancji odurzających. Konsekwencje takie jak grzywny, zakaz prowadzenia pojazdów czy pozbawienie wolności mają na celu zapobieganie nieodpowiedzialnym zachowaniom i ochronę bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu. Odpowiedzialność kierowcy za kierownicą jest więc elementem kluczowym dla zachowania bezpieczeństwa i prawidłowego funkcjonowania ruchu drogowego.

Archiwum: październik 2023