Jak działa tempomat w samochodzie i motocyklu?

Tempomat – co to jest? 

To niezwykle użyteczne urządzenie, dzięki któremu samochód porusza się stałą prędkością, mimo że kierowca nie musi wcale trzymać nogi na gazie. Jazda na tempomacie jest więc zdecydowanie wygodniejsza i pozwala zwiększyć płynność prowadzenia pojazdu. Pierwsze jego wersje pojawiały się już na samym początku XX wieku, np. w pojazdach amerykańskiej marki Wilson-Pilcher. Różnił się jednak od tych urządzeń, które znane są obecnie. Współcześnie znaną wersję tempomatu obmyślił Ralph Teetor w latach 40. ubiegłego stulecia.

Tempomat w samochodzie – kiedy się upowszechnił? 

Tempomat powstał z czystej potrzeby amerykańskich kierowców. W końcu to kraj długich, często pustych dróg, które zdają się ciągnąć w nieskończoność. Dlatego to właśnie w USA zyskał na popularności i przez lata był wykorzystywany właśnie tam. W Europie wprowadziła go dopiero marka Mercedes-Benz w 1962 roku, ale nie zdobył takiej popularności, jak za Atlantykiem. Dopiero z początkiem XXI wieku tempomat zaczął coraz częściej pojawiać się w różnych modelach aut, choć do dziś nie we wszystkich pojazdach jest standardowym elementem wyposażenia. 

Jak działa tempomat?

Podstawowe pytanie kierowcy, który ma pojazd z takim udogodnieniem, brzmi: „jak włączyć tempomat”? Tempomat w samochodzie można uruchomić za pomocą przycisków przy kierownicy. Zwykle są przynajmniej trzy: 

• jeden pozwala na przyspieszenie (np. o 5 km/h);
• drugi na spowolnienie samochodu;
• trzeci na wyłączenie go bądź powrót do poprzednio zapisanej prędkości;

Gdy kierowca wciśnie pedał gazu lub hamulec, automatycznie wyłącza się tempomat. Obsługa tempomatu jest zatem naprawdę prosta.

Czy jazda na tempomacie jest bezpieczna? 

Tempomat może być bardzo pomocny na dłuższych trasach i świetnie sprawdzi się w przypadku osób, które, np. codziennie korzystają z autostrady. Będzie też wybawieniem dla kierowców, którzy cierpią z powodu bólu nóg. Jednocześnie trzeba pamiętać, że tempomat może, mówiąc kolokwialnie, rozleniwiać i sprawić, że kierowca nie będzie aż tak czujny w czasie jazdy. Dlatego, jeśli np. jeździsz nocą, bezpieczniejsze może okazać się korzystanie z pedału gazu. Nie wynika to jednak z wady konstrukcyjnej samego urządzenia.

Z tempomatu warto korzystać rozsądnie

Kierowca korzystający z tempomatu może mieć złudne wrażenie, że pojazd porusza się bardzo płynnie i jednocześnie spala mniej paliwa. Nie jest to prawdą. Gdy wprawny kierowca utrzymuje stałą prędkość może mieć większą kontrolę nad tym, kiedy i w jakim tempie przyśpiesza, np. może ściągnąć nogę z gazu w trakcie zjeżdżania z góry, czego nie zrobi już automat. Zwykle jednak jazda z lub bez użycia urządzenia jest pod tym względem dość porównywalna.

Tempomat adaptacyjny – czy warto w niego zainwestować?

Tempomat aktywny, zwany też adaptacyjnym, jest nowszą i bardziej zaawansowaną wersją urządzenia. Jego funkcje sprawiają, że sprawdzi się świetnie nie tylko w trasie, lecz także w trakcie poruszania się po mieście. To jednak wiąże się z jego nieco wyższą ceną, dlatego wciąż nie pojawia się standardowo w wielu modelach samochodów.

Tempomat adaptacyjny – zalety

W przeciwieństwie do tradycyjnego tempomatu, wykrywa kiedy przed samochodem pojawia się przeszkoda i ustala samodzielnie adekwatną prędkość. Kierowca może ustawić, by motocykl lub samochód poruszał się w określonej odległości od pojazdu przed nim. Dzięki temu zostaje zachowana bezpieczna odległość, a tempomat może być wykorzystywany nawet na bardziej zatłoczonych drogach. Sam poziom bezpieczeństwa jazdy nie różni się od klasycznego modelu.

Tempomat nie zastąpi kierowcy…

Podobnie jednak jak i w tradycyjnym modelu, należy zachować czujność przy korzystaniu z tempomatu adaptacyjnego. W trakcie jazdy nie należy pokładać zbyt wielkiej wiary w elektronikę i przede wszystkim dbać o bezpieczeństwo swoje oraz innych uczestników ruchu drogowego. Sprzęt tylko ułatwienie, które ma odciążyć kierowcę, a nie wpłynąć na jego umiejętności związane z prowadzeniem auta.

…Może jednak go wspomóc

Należy też zauważyć, że tego typu tempomat będzie lepiej działał przy automatycznej skrzyni biegów. Niestety, urządzenie nie jest w stanie samodzielnie ich zmieniać, dlatego też w innej sytuacji mogłoby być po prostu niebezpieczne. Jeśli więc chcesz zdecydować się na taki model, musisz jednocześnie pamiętać, że w tej kwestii nie będziesz miał wyboru. Tempomat z ogranicznikiem prędkości może zmienić prędkość samochodu nawet o 20 km/h, zależnie od ustawień użytkownika. Jeśli prędkość, którą należy zredukować, zostanie przekroczona, pojazd poinformuje o tym kierowcę, a następnie przywróci mu pełną kontrolę nad prędkością.

Czy tempomat można zainstalować w każdym samochodzie?

W większości nowszych modeli zwykle bez problemu można zamontować tempomat, zwłaszcza jeśli bogatsze funkcje pojazdu są już w niego wyposażone. Niektóre starsze samochody mogą jednak po prostu nie być do niego dostosowane. Z tego powodu przed próbą zainstalowania takiego urządzenia, należy rozeznać się w rynku i zapytać o poradę swojego mechanika.

Tempomat motocyklowy a samochodowy – różnice

Droższe i nowsze modele motocykli posiadają tempomaty działające bardzo podobnie, jak te samochodowe. Nie różni ich zasada działania i właściwie są równie bezpieczne, jak te stosowane w czterokołowych pojazdach. Istnieje również inna wersja tempomatu motocyklowego, przybierająca formę fragmentu plastiku. Ten mechanizm działa jako blokada manetki, przez co pojazd jest w stanie utrzymywać stałą prędkość. To rozwiązanie, które jest bardzo proste do zastosowania, ale jednocześnie w skrajnych przypadkach może doprowadzić do niebezpiecznego zdarzenia.

Tempomat motocyklowy – wady i zalety

Tego typu przedmiot bez problemu można wykonać w drukarce 3D lub po prostu nabyć go za stosunkowo niewielką kwotę. Tempomat może być przydatny szczególnie w przypadku sportowych motocykli, pozwalając kierowcy na wyprostowanie się w trakcie monotonnej jazdy po autostradzie. Jednakże należy stosować go w bardzo ostrożny i przemyślany sposób.

Tempomat to bez wątpienia dobry przyjaciel każdego kierowcy, który wybiera się w dłuższą trasę. Jednocześnie na drodze zawsze na pierwszym miejscu należy stawiać swoje bezpieczeństwo. Dlatego jeśli czujesz, że urządzenie cię rozleniwia i np. sprawia, że robisz się senny, zrezygnuj z jego użytkowania.