Jeśli chciałbyś dowiedzieć się, czym jest serwo hamulca i w jaki sposób wpływa na działanie układu hamulcowego, powinieneś przeczytać nasz artykuł dotyczący tego niepozornego elementu, który znajduje się w każdym samochodzie wyposażonym we wspomaganie. Zachęcamy do lektury poniższego tekstu, by dowiedzieć się, jak dbać o serwo hamulca i jak wykorzystać jego pełną moc.

Spis treści pokaż

Serwo hamulcowe — co to jest?

Serwo hamulcowe to niezwykle istotny element w samochodzie, który jest znany przez większą część kierowców, jednakże nie wiedzą oni, za co dokładnie odpowiada ta część pojazdu oraz jak ważną rolę odgrywa w kontekście bezpieczeństwa jazdy.

Układ hamulcowy opiera się na płynie, który znajduje się w zbiorniku i przewodach. Sam proces hamowania można uprościć do wciśnięcia pedału hamulca, co powoduje zwiększenie ciśnienia płynu, który naciska na zaciski i tarcze. W efekcie samochód zostaje zatrzymany. Po drodze jednak niezwykle istotną funkcję spełnia właśnie serwo hamulca. Bez niego hamowanie byłoby znacznie trudniejsze, a przy tym zwiększałoby zagrożenie na drodze.

Serwo hamulcowe samo w sobie jest urządzeniem bezobsługowym i rzadko ulega awarii. Co więcej, to jedna z tańszych części zamiennych. Jednocześnie jest genialne w swojej prostocie i skuteczności. Zostało wynalezione w 1927 roku przez inżyniera Alberta Dewandre’a. Następnie Bosch zakupił od niego patent i rozpowszechnił go jako urządzenie wspomagające hamowanie.
Zadaniem serwa jest doprowadzenie do zwiększonego nacisku na tłok pompy hamulcowej. Dzięki temu możliwe jest wykorzystanie w pełni potencjału układu hamulcowego. W efekcie nie musisz mocno naciskać na pedał hamulca, ponieważ układ reaguje z odpowiednią intensywnością hamowania, która jest wprost proporcjonalna do zamierzeń kierowcy.

Jak wygląda serwo hamulca?

Serwo hamulcowe można porównać do dysku, spłaszczonej puszki lub bębna. Jest ono umiejscowione w pobliżu przegrody komory silnikowej od strony kierownicy. Znajdziesz go zaraz za zbiornikiem płynu hamulcowego, ponieważ samo serwo jest z nim powiązane. Zwiększa ono siłę działającą na tłoczek pompy hamulcowej w momencie, gdy kierowca naciśnie pedał hamulca.

Serwo hamulca posiada w środku dwie komory, które są od siebie oddzielone uszczelnioną membraną. Jedna z nich jest połączona z przewodem dolotowym kolektora ssącego, który wzmacnia siłę hamowania. Są one również połączone za pomocą kanału, dzięki czemu podciśnienie pozostaje w nich i układzie dolotowym na takim samym poziomie.

Za co odpowiada serwo hamulca?

Najprościej mówiąc, serwo hamulcowe sprawia, że hamowanie jest bezpieczniejsze, skuteczniejsze i efektywniejsze. Jego działanie rozpoczyna się już w momencie naciśnięcia pedału hamulca. Wywiera on nacisk na pompę hamulcową, co w efekcie otwiera zawór umożliwiający zadziałanie podciśnienia z kolektora na membranę. Dzięki niemu siła, która działa na membranę jest wprost proporcjonalna do nacisku na pedał hamulca przez kierowcę. W efekcie może on regulować siłę hamowania. W ten sposób można zapobiec zjawisku, w którym kierowca minimalnie nacisnąłby pedał hamulca, a mechanizm działałby z maksymalną siłą.

Serwo jest bezobsługowe i nie należy do awaryjnych części pojazdu. Usterki objawiają się najczęściej wyciekami płynu hamulcowego lub twardym pedałem hamulca.

Wspomaganie hamowania jest niezwykle istotne w kontekście bezpiecznej jazdy. Jednocześnie jest odczuwane przez kierowców dopiero w momencie, gdy go nie ma. Przykładowo w trakcie holowania samochodu z wyłączonym silnikiem szybko można odczuć, jak wyglądałby jazda pojazdem bez sprawnego serwa hamulcowego. Naciśnięcie pedału hamulca jest znacznie trudniejsze, a po krótki czasie staje się twardy. Skok pedału ulegnie znacznemu skróceniu, co spowoduje utrudnienie procesu hamowania. Jest to spowodowane brakiem odpowiednio wysokiego ciśnienia w układzie hamulcowym, które powstaje właśnie w konsekwencji działania serwa hamulcowego.

Serwo w układzie hamulcowym — działanie

Serwo hamulcowe posiada dwie komory (nie mylić z komorą silnika), które przedzielone są gumową membraną. W większej komorze panuje podciśnienie, a mniejsza posiada kanał łączący ją z atmosferą, dzięki czemu panuje w niej ciśnienie atmosferyczne. Pomiędzy nimi znajduje się kanał, który przez większość czasu jest otwarty. Dzięki temu w całym urządzeniu panuje podciśnienie. Jednakże w momencie hamowania, po wciśnięciu pedału hamulca, zawór zamyka kanał łączący obie komory, a mniejsza komora otwiera się. W ten sposób ciśnienie gwałtownie wzrasta, dzięki czemu membrana zaczyna przesuwać się w kierunku większej komory. Do tego pomaga pompa hamulcowa, na którą działa tłok ze zwiększoną siłą.

Warto wiedzieć, że każdy element układu serwa hamulcowego wykorzystuje podciśnienie do prawidłowego funkcjonowania. W innym przypadku pedał hamulca szybko stanie się twardy i nieskuteczny. Do tego konkretne elementy są powiązane z położeniem pedału, dzięki czemu mają one odpowiednik w położeniu tłoka hamulcowego. W ten sposób auto hamuje z siłą określoną przez kierowcę. Dodatkowo stosuje się czujnik ciśnienia serwa, który pozwala na utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w całym układzie.

Opisany powyżej mechanizm wykorzystywany jest w silnikach napędzanych benzyną. Natomiast w silnikach diesla, turbodoładowanych oraz w pojazdach elektrycznych wykorzystuje się również pompę próżniową, która zasilana jest mechanicznie lub elektrycznie.

Jeszcze inaczej sprawa z serwem hamulcowym wygląda w ciężarówkach. W przypadku tak dużych pojazdów wykorzystuje się bardziej złożone pod względem budowy nadciśnieniowe urządzenie wspomagające proces hamowania. Korzysta się w nim ze sprężonego ciśnienia powietrza.

Jak wykryć awarię serwa?

Najczęściej awarię serwa hamulcowego można rozpoznać po twardym i trudnym do wciśnięcia pedału hamulca, którego skok jest znacznie skrócony po naciśnięciu. W przypadku naciskania hamulca na wyłączonym silniku to całkowicie normalnie. Jednakże jeśli dochodzi do tego podczas pracy silnika, możesz być pewny, że wzmacniacz siły hamowania uległ awarii.

Ponadto warto kontrolować zbiorniczek płynu hamulcowego, ponieważ wycieki mogą być problematyczne. Wskazuje to na nieszczelność układu, więc dalsza jazda może wiązać się ze zwiększonym zagrożeniem i mniejszą skutecznością hamowania. Dziwne dźwięki podczas hamowania również mogą sugerować, że z układem jest coś nie tak i warto sprawdzić to u specjalisty. W przypadku uszkodzenia serwa hamulcowego należy wymienić go w całości, ponieważ jest urządzeniem bezobsługowym. Na szczęście psuje się stosunkowo rzadko, a jego cena nie jest tak wysoka.

Często problemem może być również uszkodzony przewód podciśnienia, który w momencie nieszczelności traci swoje właściwości próżniowego wspomagania. Do innych awarii związanych z układem hamulcowym i serwem hamulca jest problem związany z zaworem zwrotnym, zły dobór wzmacniacza na urządzenie o nieodpowiednim rozmiarze oraz montaż przewodu podciśnienia o złej średnicy.

Jak sprawdzić kondycję serwa hamulcowego?

Serwo hamulcowe możesz sprawdzić samodzielnie w praktyce. Wystarczy, że będziesz kontrolować drogę hamowania i siłę nacisku, która jest konieczna do całkowitego zatrzymania pojazdu. Co więcej, możliwa jest samodzielna wymiana serwa hamulcowego. Jeśli zauważyłeś jakiekolwiek problemy związane z serwem hamulcowym, niezwłocznie zainwestuj w nowy egzemplarz i przeprowadź wymianę, ponieważ układ hamulcowy jest kluczowy w kontekście bezpiecznej jazdy.

Wiesz już, czym jest serwu hamulca i do czego służy ta część układu hamulcowego. Mimo niepozornych rozmiarów jest niezwykle istotnym elementem każdego samochodu, ponieważ to właśnie od niego zależy bezpieczeństwo, skuteczność hamowania i komfort jazdy kierowcy. Gdyby nie serwo hamulcowe, jazda samochodem byłaby znacznie trudniejsza. Do tego kierowcy mieliby problem z dostosowaniem siły nacisku na pedał hamulca do aktualnie panujących warunków i wymagań konkretnej sytuacji.
Archiwum: wrzesień 2022