Sprzęgło wiskotyczne – czym jest, jak działa?

Budowa i zastosowanie sprzęgła wiskotycznego

Sprzęgło wiskotyczne to sprzęgło automatyczne, o prostej konstrukcji i wielu zastosowaniach. Wewnątrz obudowy takiego sprzęgła są dwa zespoły tarcz umieszczonych naprzemiennie. Jeden zespół zamknięty jest w obudowie, zaś drugi osadzony jest na wałku sprzęgła. Tarcze mogą się nieznacznie przesuwać osiowo. Całe sprzęgło wiskotyczne zamknięte jest szczelnie i wypełnione olejem silnikowym lub płynem kinetycznym. Umieszczone może być w układzie chłodzącym samochodu lub pomiędzy wałkiem wyjściowym skrzyni biegów, a osią napędzaną, np. przed tylnym mostem, w przypadku przenoszenia siły napędowej pomiędzy osiami pojazdu.

Jak działa sprzęgło wiskotyczne? 

Sprzęgło wiskotyczne działa na zasadzie czysto mechanicznej. Moment załączenia i rozłączenia sprzęgła zbiega się z tym, kiedy płyn znajdujący się w nim pod wpływem temperatury powoli doprowadza do zakleszczenia się elementów sprzęgła na wałku prowadzącym od silnika. Osadzony na sprzęgle wiskotycznym wiatrak zaczyna się w takiej chwili kręcić.

Zastosowanie i objawy awarii sprzęgła wiskotycznego w układzie chłodzenia\

Każdy silnik spalinowy w samochodzie wymaga smarowania oraz odpowiedniego chłodzenia. Nie ma przy tym większego znaczenia, czy napędzany jest benzyną, ropą czy LPG. Za chłodzenie odpowiada układ chłodniczy i krążący w nim płyn. Po nagrzaniu zostaje on przekierowany do chłodnicy. W trakcie zwykłej jazdy samochodem, obieg płynu w chłodnicy chłodzonej pędem powietrza w twoim aucie jest wystarczający.

W układzie przenoszenia napędu i w układzie chłodzenia silnika wykorzystywana jest wiskoza. Odgrywa ona bardzo ważną rolę przy jeździe w warunkach mogących doprowadzić do przegrzania silnika. Kiedy poruszasz się w korkach w mieście, na krótkich odcinkach lub też na dworze panuje upał, wówczas chłodnica okazuje się niewystarczająca do ochłodzenia płynu. Aby wykluczyć ryzyko przegrzania jednostki napędowej uruchamiany jest wtedy wentylator, który sterowany najczęściej za pomocą sprzęgła wiskotycznego. Przedmuchuje on duże ilości powietrza przez chłodnicę.

Sprzęgło wiskotyczne w samochodach z napędem na cztery koła

Producenci samochodów od wielu lat montują sprzęgła wiskotyczne. Odpowiadają one za rozdzielanie siły napędowej między tylną i przednią osią, np. w SUV-ach czy crossoverach, dzięki czemu można wykluczyć konieczność stosowania innych, kosztownych mechanizmów. Ze wszględu na swoją lepkość sprzęgło wiskotyczne nazywane jest wówczas również lepkościowym lub wiskozowym. W układach napędowych 4×4 sprzęgło wiskotyczne włącza napęd na jedną z osi, najczęściej tylną, w przypadku wystąpienia poślizgu kół.

Objawy uszkodzenia sprzęgła wiskotycznego

W układzie przeniesienia siły napędowej najbardziej wyraźnym objawem uszkodzenia sprzęgła wiskotycznego będzie głośna praca całego mechanizmu – charakterystyczne grzechotanie. Możesz zauważyć też brak rozłączania napędu na cztery koła, kiedy poruszasz się samochodem w warunkach doskonałej przyczepności. W tym przypadku problem ze sprzęgłem wiskotycznym może dotyczyć zbyt małej ilości oleju w sprzęgle lub uszkodzenia mechanicznego tej części pojazdu.

Jakie są inne, niepokojące symptomy usterki? Objawy uszkodzenia sprzęgła wiskotycznego mogą być jednoznaczne. Na ekranie komputera pokładowego pojawi się komunikat dotyczący usterki wraz z ikoną dotyczącą sprawdzenia silnika i jego układów. Jeśli problemem jest przegrzanie układu, wystarczy odczekać kilkanaście minut. Temperatura spadnie, układ ochłodzi się, a sprzęgło wiskotyczne zacznie pracować prawidłowo.

Stan sprzęgła wiskotycznego warto kontrolować na bieżąco, w trakcie każdej wizyty w serwisie. Jeśli ślady uszkodzeń mechanicznych są wyraźne i widoczne lub też zdarzają się wycieki, sprawdź, w jakim stanie jest ta część auta.

Jak sprawdzić sprzęgło wiskotyczne wentylatora? 

Zdarza się, że przy zakleszczeniu się na stałe sprzęgła, nadal uruchamiany jest wentylator chłodnicy. Ma to jednak miejsce przy starcie silnika, a nie przy przegrzaniu układu. W takim przypadku musisz szybko zdiagnozować problem, ponieważ pompa wody i cały układ rozrządu pozostają pod dużym obciążeniem.

W odwrotnej sytuacji sprzęgło wiskotyczne może się w ogóle nie załączać, przez co wiatrak nie będzie chłodził płynu w chłodnicy. Wychwycisz to po wyższej i stale rosnącej temperaturze silnika.

Czy regeneracja sprzęgła wiskotycznego jest opłacalna?

Jeśli mechanik oceni, że ta część pojazdu jest uszkodzona, można zastanowić się nad tym, czy da się ją zregenerować, czy będziesz musiał kupić nowe sprzęgło wiskotyczne. Regeneracja wiskotycznego sprzęgła oczywiście pociągnie za sobą niższe koszty niż zakup nowej części. Zwykle jej koszt oscyluje w granicach 3-8 tys. zł, w zależności od stopnia zaawansowania układu.

W praktyce nie ma możliwości, by naprawić zepsute sprzęgło wiskotyczne. Jego uszkodzenie wiąże się zazwyczaj z koniecznością wymiany tego elementu na nowy. Warto wybrać renomowanego dostawcę sprzęgieł wiskotycznych, który zagwarantuje, że części były przechowywane we właściwy sposób. Dzięki temu zyskasz pewność, że nowe sprzęgło będzie działało sprawnie przez długi czas.