Napęd rozrządu jest kluczowym elementem jednostki, bo odpowiada za współpracę wielu podzespołów. Dlatego musi być niezawodny i działać w ściśle określonym napięciu, by nie doszło do awarii silnika. Na rynku są obecnie wykorzystywane dwa rodzaje napędu:

  • łańcuchowy,
  • paskowy.

Jest też ciekawe rozwiązanie, które niedawno zostało wprowadzone na rynek i nosi nazwę Freevalve. Za tą nazwą kryje się system pozbawiony wałka rozrządu, a co za tym idzie, klasyczne rozwiązania związane z obecnością łańcucha rozrządu czy paska zupełnie nie występują. Zawory poruszane są pneumatycznie za pomocą kompresora i nie wymagają sterowania krzywkami. Jest to jednak bardziej ciekawostka niż konstrukcja, na którą możesz liczyć w niedalekiej przyszłości w pojazdach codziennego użytku.

Spis treści pokaż

Dlaczego łańcuch rozrządu nie jest już tak trwały?

Może pamiętasz jeszcze stare pojazdy Mercedesa? Chodzi przede wszystkim o auta oznaczone symbolem W123. W tym samochodach również wykorzystywano łańcuch rozrządu, a silnik często przekraczał 2 litry pojemności. Dlaczego jednak to rozwiązanie było bezawaryjne nawet przez pół miliona kilometrów? Dla przykładu jednostka 3.0 D dysponowała mocą 80 KM. W obecnych warunkach można to uznać za mizerny wynik. Głównie dzięki małemu wysileniu jednostki te były tak pancerne.

Oczywiście moc to nie wszystko. Stare silniki nie były zbyt ekonomiczne, a powyższe auto potrafiło palić ponad 9 litrów oleju napędowego na 100 km. Rozwiązania mające na celu zmniejszenie emisji spalin spowodowały, że silniki stały się bardziej skomplikowane. Dlatego łańcuszek rozrządu (chociaż tak naprawdę jest to gruby i potężny łańcuch) musi obecnie pracować pod większymi obciążeniami, napędzać większą ilość podzespołów, korzystać ze ślizgaczy i napinaczy. Dawniej zakładano go na dwóch kołach zębatych i to wszystko.

Poziom skomplikowania układu możesz dostrzec na modelowym przykładzie silnika Audi 3.0 TDI w układzie V6. Wyposażony jest w 3 łańcuchy rozrządu, których usytuowanie jest mało intuicyjne. Skomplikowanie całego rozwiązania wpływa nie tylko na koszt naprawy, ale też ceny części. Według zestawień rynkowych komplet do wymiany łańcucha rozrządu w tym aucie kosztuje ponad 2 tysiące złotych. A są to jedynie części.

Wymiana łańcucha rozrządu – co musisz wiedzieć?

Spore przeciążenia, jakim poddawany jest napęd rozrządu, powodują, że w zależności od marki powinieneś co jakiś czas sprawdzać stan łańcucha rozrządu. Podlega on zużyciu, które może być spowodowane różnymi czynnikami.

Dlaczego łańcuch rozrządu może się zużyć?

Pierwszą przyczynę już znasz – to ogromne siły i skomplikowanie jednostek napędowych. Poza tym łańcuch rozrządu może się zużywać na skutek:

  • wad konstrukcyjnych i zastosowania nieodpowiednich materiałów. Drobne różnice niweluje napinacz, jednak nie będzie on w stanie wyregulować nadmiernych luzów. Skutkiem tego zjawiska będzie spadek mocy jednostki. Zmienia się czas otwarcia i zamknięcia zaworów, co w drastycznym przypadku może spowodować ich kolizję z tłokami;
  • użycia nieodpowiedniego oleju silnikowego. W odróżnieniu od paska, łańcuch rozrządu jest smarowany olejem i nie pracuje na sucho. Spowodowane jest to charakterystyką jego działania, która opiera się na kontakcie metal-metal. Słaby olej powoduje ścieranie się materiału i jego szybsze zużycie;
  • wadliwego koła zębatego. Często to one są powodem wymiany łańcucha rozrządu. Dlatego podczas prac serwisowych zakłada się nowe koła. A to niestety wpływa na kwotę całej operacji.

Na czym polega wymiana łańcucha rozrządu?

Cały proces jest uzależniony od konstrukcji jednostki. Przede wszystkim w mniejszych silnikach z rzędowym ustawieniem cylindrów występuje też mniejsza liczba łańcuchów rozrządu. W wielu przypadkach wystarcza jeden na cały napęd. To obniża koszty naprawy. Druga rzecz to umiejscowienie rozrządu. Jeżeli jest on „z przodu” jednostki, sprawa nie jest aż tak skomplikowana. Nieco inaczej proces ten wygląda, gdy producent postanowił umieścić napęd rozrządu „z tyłu”, od strony skrzyni biegów. Jak wtedy go wymienić? Konieczny będzie demontaż silnika. A to powoduje, że cena całej operacji może niekiedy przekraczać 5 tysięcy złotych.

Wymiana łańcucha rozrządu a kontrola podzespołów

Oczywiście sam łańcuch rozrządu to nie wszystko. Całość obejmuje też skontrolowanie innych podzespołów i ich wymianę. W grę wchodzą napinacze, ślizgacze, koła zębate. Należy też dokonać obowiązkowej wymiany simmeringów i uszczelnień. No i skoro łańcuch pracuje w oleju, powinieneś też postarać się o nowe smarowidło. Wymiana poszczególnych elementów pojedynczo może jedynie podnieść koszty całej operacji, ponieważ założenie nowego łańcucha rozrządu bez innych części nie spowoduje poprawi działania całego układu. W niedługim czasie będziesz musiał zapewne znowu dokonywać tej kosztownej operacji.

Kiedy koniecznie należy wymieniać łańcuch rozrządu?

Trudnością dla ciebie, jako użytkownika auta z łańcuchem rozrządu, może być wyznaczenie interwału wymiany. Sprawy nie ułatwia fakt, że wielu producentów nie określa szczegółowo, kiedy wymienić łańcuch rozrządu. Dlatego w pewnych sytuacjach zdany jesteś na siebie. Kluczowa jest obserwacja napędu i nasłuchiwanie nieprawidłowości. 

Po czym poznać uszkodzenie łańcucha rozrządu?

Usterki łańcucha rozrządu możesz rozpoznać po kilku objawach. W pierwszej kolejności będzie to nierównomierna praca jednostki na biegu jałowym. Falowanie obrotów może być też spowodowane awarią układu zapłonowego lub dolotowego. Poza tym utrudniony rozruch jednostki też powinien cię zaniepokoić. Jeżeli słyszysz wyraźne stukanie na zimnym silniku, które po krótkiej chwili ustępuje, możesz podejrzewać zużycie napinacza. Kolejna sprawa to stuki z rozrządu, pojawiające się proporcjonalnie do obrotów jednostki.

Oczywiście samo wykrycie powyższych objawów nie powie ci, kiedy wymienić łańcuch rozrządu. Nie zawsze też muszą oznaczać jego usterkę. Dlatego przede wszystkim dbaj o regularną wymianę oleju silnikowego. Stosuj też wysokiej jakości części zamiennych. Pozwoli ci to uniknąć nieprzyjemnych przygód spowodowanych nieprawidłowościami w pracy silnika.

Łańcuch rozrządu był niegdyś trwałym rozwiązaniem. Teraz nie zawsze jest symbolem solidności. Aby sprawdzić, czy masz pasek, czy łańcuch rozrządu, możesz zerknąć w numer VIN pojazdu i skontaktować się z ASO. Innym rozwiązaniem jest zapoznanie się ze specyfikacją podaną przez producenta. Przyjmuje się też, że pasek rozrządu ma obudowę plastikową, łatwiejszą do demontażu, a łańcuch metalową. Jeżeli masz go w swoim aucie, dbaj o właściwy olej i regularnie go wymieniaj.

Archiwum: marzec 2021