Mechanizm różnicowy – budowa, uszkodzenia i naprawa. Dowiedz się, czym jest dyferencjał

Co to jest dyferencjał?

Rozwiązanie technologiczne potocznie określane mianem „dyfer” zapewnia prawidłową trakcję aut o różnym przeznaczeniu, tj. osobowych, ciężarowych czy dostawczych. Znajdziesz je również w wielu innych maszynach. Istotą działania dyferencjału jest umożliwienie bezpiecznego i precyzyjnego pokonywania zakrętów. Wynika to z faktu, że na osi napędzanej koło zewnętrzne musi pokonać dłuższą drogę niż wewnętrzne. W efekcie, by zapewnić stabilność trakcji i uniknąć poślizgu, trzeba tak skompensować różnicę pomiędzy prędkościami opon, żeby zapewnić prawidłowe poruszanie i przyczepność.

Mechanizm różnicowy – budowa i działanie. Czym jest dyfer i w jaki sposób zapobiega poślizgom?

Konwencjonalna budowa mechanizmu różnicowego jest oparta na wielu skomplikowanych elementach. Do obudowy przymocowane jest koło talerzowe napędzane przez zębatkę wałka atakującego. W ten sposób przenoszony jest moment obrotowy wytwarzany przez silnik pojazdu. Wewnątrz znajdują się także kołowe części ruchome wraz ze specjalnie zaprojektowanymi półosiami napędowymi z wielowypustami. Wszystkie komponenty, z których składa się dyferencjał, są doskonale spasowane i poddane dodatkowej regulacji przed oddaniem do użytku.

Jeżeli chcesz zrozumieć, jak działa mechanizm różnicowy, to wyobraź sobie ślady, jakie zostawiają dwa koła przedniej osi pojazdu w trakcie manewru skręcania. Auto wyposażone w dyfer pozostawi linie o różnych długościach. Zapewne domyślasz się, że jedna opona wykona mniejszą drogę, a więc będzie obracać się z niższą prędkością obrotową. Zawdzięczamy to właśnie temu układowi i jest to najprostsza odpowiedź na pytanie: co to jest dyferencjał. Dyfer zapobiega poślizgom, awariom napędu samochodu oraz nadmiernemu zużyciu paliwa i ponadnormatywnemu ścieraniu się ogumienia.

Jakie są najczęstsze objawy uszkodzenia przekładni różnicowej?

Słyszalny stukot dochodzący z okolic podwozia jest jednym z najczęstszych objawów uszkodzenia przekładni różnicowej, z jakim możesz się spotkać. Do pojawiających się często symptomów nieprawidłowej pracy dyferencjału można ponadto zaliczyć drgania kierownicy. Są one często mylone z nieprawidłowościami w obrębie skrzyni biegów albo osi skrętnej. Kierowcy nierzadko sygnalizują również stukanie w trakcie manewru skręcania, niezależnie od kierunku jazdy samochodu. Powodem uszkodzeń może być również nagłe i szybkie ruszanie z miejsca.

Zgrzyty, stuki oraz metaliczne dźwięki dochodzące z okolic podwozia w trakcie poruszania się autem zdecydowanie powinny skłonić cię do odwiedzenia najbliższego warsztatu samochodowego. 

Czy można jeździć autem z uszkodzonym układem różnicowym? 

Pamiętaj, że uszkodzony układ różnicowy stanowi spore utrudnienie, które często uniemożliwia kontynuowanie podróży. Efektem eksploatacji samochodu z nieprawidłowo działającym mechanizmem kompensacji jest podwyższone spalanie oraz szybsze zużycie opon. Nieprawidłowości przyczyniają się także do obniżenia komfortu jazdy.

Na czym polega naprawa układu różnicowego samochodu osobowego?

Ze względu na duży stopień skomplikowania, awaryjna przekładnia różnicowa pojazdu osobowego powinna być naprawiana przez wykwalifikowanego mechanika z dużym doświadczeniem. Jej regeneracja polega na wymianie uszkodzonych elementów i odpowiedniej konserwacji wszystkich mechanizmów, z jakich została zbudowana. Pamiętaj, że ilość różnego rodzaju kół zębatych, osi przenoszenia napędu czy mechanizmów planetarnych sprawia, iż układ ten jest bardzo podatny na awarie. Dlatego musisz zwracać uwagę na wszelkie symptomy mogące świadczyć o jego uszkodzeniu.

Czy mogę samodzielnie naprawić dyferencjał w swoim aucie?

Teoretycznie możliwa jest samodzielna naprawa dyferencjału we własnym aucie. W praktyce, o ile nie jesteś doświadczonym mechanikiem samochodowym, to nie powinieneś podejmować się tej operacji. Próba usunięcia drobnej usterki przez niewykwalifikowaną osobę może skończyć nieodwracalnym uszkodzeniem przekładni różnicowej w samochodzie. Zalecamy ograniczyć się jedynie do regularnej kontroli prawidłowej pracy mechanizmu i sprawdzania, czy nie pojawiają się wycieki oleju smarującego albo czy dochodzą z niego nietypowe stuki.

Prawidłowa trakcja pojazdu dzięki pracy mechanizmu różnicowego

Stosowany w pojazdach osobowych układ dyferencjału to podstawowy system zapewniający prawidłową trakcję auta. Skomplikowana budowa i działające siły sprawiają, że w jego wnętrzu w trakcie prawidłowej pracy temperatura może dochodzić nawet do 65^oC. Podlega on dużym obciążeniom eksploatacyjnym, dlatego powinieneś pamiętać o jego regularnej konserwacji w profesjonalnym serwisie mechaniki pojazdowej. Jeśli zauważysz jakikolwiek wyciek albo usłyszysz stuki w trakcie jazdy, to zdecydowanie powinieneś udać się do diagnosty. Objawem uszkodzenia mechanizmu różnicowego mogą być również drgania przenoszone na kierownicę. Zjawisko możesz odczuwać w szczególności podczas wykonywania manewrów związanych ze skręcaniem oraz zawracaniem. Pamiętaj również o systematycznej wymianie oleju przekładniowego zgodnie z zaleceniami producenta auta.

Prawidłowo działający dyferencjał zapewni ci doskonały komfort poruszania się pojazdem. Dbaj o jego dobrą kondycję i regularne serwisowanie, gdyż koszty naprawy w przypadku uszkodzenia mogą sięgać nawet kilku-kilkunastu tysięcy złotych. Samodzielna regeneracja układu mechanizmu różnicowego zazwyczaj nie jest możliwa i wymaga skorzystania z usług profesjonalnego serwisanta.