Co oznaczają piszczące hamulce w samochodzie?

Skąd biorą się dźwięki? To nic innego jak drgania materiału pod wpływem oddziaływania na niego energii wywołanej innym ciałem lub zjawiskiem. Odkształcenia wywołują ruch cząstek na tyle wyraźny, by mógł być odebrany przez ludzkie ucho jako dźwięk. Piszczące hamulce zaliczają się do wysokiej częstotliwości dźwięków, co kwalifikuje je do grupy nieprzyjemnych. I chociaż w większości pojazdów takie hałasy determinują do przyjrzenia się stanowi hamulców, to nie w każdym przypadku świadczą o awarii.

Dlaczego hamulce piszczą – trochę fizyki

Już wiesz, jak powstają dźwięki, ale czy wiesz, skąd biorą się w układzie hamulcowym? Piszczenie przy hamowaniu to objaw tarcia o siebie dwóch materiałów – żeliwa lub stali w tarczach i mieszanki żywicy ze składnikami metalicznymi w klockach hamulcowych. W autach przystosowanych do ruchu ulicznego, które najczęściej wykorzystywane są do tradycyjnego transportu, piski nie powinny występować. Stosuje się na tyle grube tarcze i materiały niewywołujące wibracji, by maksymalizować komfort.

Piszczące hamulce w aucie – nie lekceważ problemu

Pojazdy te są bowiem konstruowane w myśl zasady – im bardziej komfortowo, tym lepiej. Dlatego eliminuje się wszelkie hałasy niepożądane dla ucha (oczywiście oprócz bulgotu silnika), stosując odpowiednie materiały. Trzeba przy tym zachować również kompromis między bezpieczeństwem, komfortem a kosztami. I właśnie dlatego piszczące hamulce w aucie miejskim, kompaktowym lub SUV-ie nie są niczym pozytywnym.

Jeśli więc masz w swoim samochodzie taki kłopot (a nie jest to bolid F1, ani auto sportowe na tor wyścigowy), to szybko zajrzyj, co dzieje się w jego układzie hamulcowym.

Piszczenie hamulców podczas jazdy – dlaczego tak się dzieje?

Odpowiedź jest prosta – dochodzi do tarcia między klockami a tarczą, które nie powinno występować podczas jazdy bez użycia hamulca. Jednak to nie wszystko, bo przecież gdy hamujesz, to takiego pisku nie ma. Piszczące hamulce mogą być objawem sporego zabrudzenia zacisków hamulcowych. Brud przedostaje się na powierzchnię klocków, które dodatkowo niedostatecznie odstają od tarczy. Wtedy dochodzi do pisków wywoływanych zabrudzeniami i w trakcie jazdy dochodzą cię irytujące dźwięki. Nie jest to jednak jedyna przyczyna pisków.

Hamulce piszczą w czasie jazdy – co robić?

Gdy hamulce piszczą podczas jazdy, może to być też objaw rozwarstwienia się klocków. Pomimo prawidłowego odepchnięcia ich od tarczy przez tłoczek, jakaś część nadal ociera o tarcze i wywołuje nieustający dźwięk, który ustaje po naciśnięciu hamulca. Zdarza się też, że hamulce są już na tyle wytarte, że na klockach nie ma okładziny, tylko hamujesz blaszkami. W takiej sytuacji oszczędź im cierpienia i zamontuj nowe klocki.

Nowe hamulce piszczą – co mam zrobić?

Nie zawsze piszczące hamulce są objawem ich zużycia. Co powiesz wtedy, gdy takie zjawisko dociera do twoich uszu zaraz po wyjeździe z warsztatu? Odpowiedź może być bardzo prosta – mechanik nie przyłożył się tak, jak trzeba. W zacisku hamulcowym umieszcza się cienkie blaszki, które niemiłosiernie zbierają brud i osad z klocków. W zasadzie dobre zestawy klocków mają w sobie nowe blaszki, ale jeśli z jakichś przyczyn ich nie ma, to mechanik składa zestaw na starych. Jeśli dobrze ich nie wyczyści, to istnieje ryzyko, że tarcza podczas jazdy będzie miała styk z klockami. A wtedy piski są nieuniknione.

Dlaczego hamulce piszczą po rozgrzaniu?

W zasadzie są dwa najpopularniejsze powody takiego problemu. Pierwszy z nich to wystąpienie szklistej warstwy na tarczach lub klockach, co jest spowodowane ich przepaleniem. Może się to zdarzyć, gdy zaraz po zamontowaniu nowego zestawu tarcz i klocków decydujesz się na ostrą jazdę z dohamowaniami. Czasem dobrym wyjściem jest po prostu demontaż elementów ciernych i przeszlifowanie ich papierem ściernym. Chociaż w sytuacjach, gdy są one mocno przypalone, niestety nie będzie to zbyt skuteczna metoda. 

Jaki jest lepszy sposób na piszczące hamulce?

Drugi powód to zbyt duży luz między skrzydłami klocków a jarzmem zacisku hamulcowego. Wraz ze wzrostem temperatury zwiększa się też luz, dlatego przy mocno rozgrzanych hamulcach piski stają się coraz bardziej słyszalne. Najlepszy będzie ich demontaż i przesmarowanie pastą dedykowaną do piszczących hamulców. Oczywiście smaruje się nią skrzydła klocków, a nie powierzchnie cierne.

Jak naprawić piszczące hamulce w samochodzie?

W sumie nie pozostaje nic innego, jak tylko demontaż hamulców. Oczywiście, jeśli wykonywałeś tę czynność już dawno temu, może być delikatny problem z odkręceniem śrub mocujących. Zacznij od spryskania ich wszystkich środkiem penetrującym, żeby lepiej się odkręcały. Możesz też delikatnie je stuknąć młotkiem, a dopiero potem weź się za odkręcanie. Pamiętaj, by zatkać przewód od płynu hamulcowego, żeby cały nie wypłynął. Po demontażu elementów okaże się, co w zasadzie jest nie tak i dlaczego hamulce piszczą.

Sprawdź stan poszczególnych części

Najlepiej wyczyść wszystkie podzespoły łącznie z zaciskiem i jarzmem. Zmierz też grubość tarczy hamulcowej. Pamiętaj, że jeśli jest cieńsza o więcej niż milimetr na stronie od wartości fabrycznej, to nadaje się do wymiany. Poza tym sprawdź, jak wygląda stan tłoczka w zacisku i elementów gumowych odpowiadających za jego uszczelnienie.

Piszczące hamulce możesz naprawić sam

Samodzielna regeneracja zacisku to nic trudnego, chociaż wymaga posiadania kilku narzędzi np. imadła. W wielu przypadkach piszczące hamulce to efekt zaniedbań i niewyczyszczenia elementów, a to da się wyeliminować bez większej ingerencji w hamulce. Po zakończeniu czyszczenia, gdy zdejmujesz przewód od płynu hamulcowego, pamiętaj, by odpowietrzyć układ. Bez tego jazda będzie niebezpieczna z powodu spadku siły hamowania.

Jak widać, z piszczącymi hamulcami sprawa jest często prosta i problem wynika z prozaicznego braku dbałości o czystość elementów układu. Nie powinieneś jednak lekceważyć objawów. Kiedy hamulce piszczą, nie musi być to szczególnie niebezpieczne, ale okaże się na pewno irytujące podczas jazdy.