O tym, jak istotna jest klimatyzacja w autach osobowych, dostawczych, ciężarowych i maszynach budowlanych można przekonać się w ciepłe dni. Auta nagrzewają się bardzo szybko, a nieznośny upał potęguje spore przeszklenie nowoczesnych konstrukcji samochodowych. Gdy sprężarka klimatyzacji zostanie uszkodzona, nagle zauważasz brak tego systemu, bo sam nadmuch jest niewystarczający. Są jednak metody pozwalające na uniknięcie przedwczesnego wyeksploatowania tych elementów. Zanim o tym powiemy, krótko przedstawimy zarys budowy i działania klimatyzacji samochodowej.
Sprężarka do klimatyzacji, czyli dawno, dawno temu…
Trudno uwierzyć w to, że auta osobowe zaczęły na wyposażeniu mieć klimatyzację dopiero pod koniec XX wieku. W 1939 roku wynaleziono ten system, a już po roku można go było testować w produkcyjnych modelach aut. Jednak dopiero teraz można powiedzieć, że klimatyzacja stała się standardem w pojazdach osobowych, transporcie, rolnictwie i budownictwie. Wiąże się to nie tylko ze zwiększeniem komfortu jazdy i pracy, ale też dołożeniem kolejnych elementów, które z czasem mogą się zepsuć. A trzeba powiedzieć wprost, że naprawa lub wymiana jest niejednokrotnie bardzo kosztowna.
Z czego składa się układ sprężarki klimatyzacji?
System schładzania powietrza trafiającego do wnętrza pojazdu bazuje nie tylko na kompresorze klimatyzacji. W skład całego układu wchodzą jeszcze:
● skraplacz (chłodnica);
● osuszacz;
● zawór rozprężający;
● parownik;
● elementy nawiewu.
Czynnik chłodniczy, mieszczący się w układzie, nieprzerwanie wykonuje cykl obiegowy, umożliwiając schładzanie powietrza. Oczywiście, dzieje się to w momencie, gdy klimatyzacja jest włączona i gdy jest sprawna. Dlatego kolejną część tekstu poświęcimy na omówienie funkcji poszczególnych elementów sprężarek klimatyzacji i ich typowe usterki.
Sprężarka klimatyzacji – budowa i działanie
Bez sprawnie działającego kompresora efektowna praca klimatyzacji nie byłaby możliwa. Czynnik chłodniczy (dawniej R-134a, obecnie HFO-1234yf) musi bowiem zostać sprężony celem zmiany jego stanu skupienia. W formie gazowej zostaje on podany do pompy klimatyzacji (chodzi o sprężarkę), gdzie następuje zwiększenie jego ciśnienia i zmiana stanu skupienia na ciekły.
Jak przebiega chłodzenie agregacie klimatyzacji?
Procesowi temu towarzyszy gwałtowny wzrost temperatury, dlatego czynnik musi zostać schłodzony. Zostaje on więc w kolejnym kroku przetransportowany do skraplacza, czyli chłodnicy. Znajduje się ona zazwyczaj przed chłodnicą cieczy chłodzącej pojazdu. Tam następuje wymiana ładunku poprzez pęd powietrza zewnętrznego. Czynnik w fazie ciekłej trafia do osuszacza, gdzie podlega oczyszczeniu i w końcowej fazie do zaworu rozprężającego. W ten sposób znowu tworzy się z niego gaz o niskiej temperaturze. Dzięki działaniu parownika (odpowiednik nagrzewnicy) i wentylatora następuje schłodzenie powietrza trafiającego do kabiny.
Sprężarka do klimatyzacji a ryzyko uszkodzenia
Sprężarka klimatyzacji jest elementem układu zdecydowanie najbardziej narażonym na zużycie. Wynika to z jej budowy i eksploatacji. Sprężarka działa przy pomocy koła pasowego, na którym montowany jest pasek. Nie ma możliwości fizycznego odłączenia jej od napędu w momencie nieużytkowania układu. Co to wnosi do sprawy? Sprężarka klimatyzacji (jej koło pasowe) działa cały czas, gdy tylko silnik pracuje.
Uszkodzone sprzęgiełko klimatyzacji – jak je rozpoznać?
To jeden z tych elementów sprężarki klimatyzacji, który można zauważyć, przyglądając się jej, (o ile sprzęgiełko jest na zewnątrz). Sprzęgło ma za zadanie przekazywać moment obrotowy z koła pasowego na wał sprężarki, co umożliwi jej działanie. W momencie, gdy auto jest wyposażone w zewnętrzne sprzęgło, łatwo dostrzec „wyrobienie się” tego elementu. Poza tym słychać bardzo wyraźnie pracę samego kompresora.
Brak oleju w sprężarce klimatyzacji – objawy
Powodem uszkodzenia tego elementu może być zmniejszenie luzu między podkładkami sprzęgła a kołem pasowym. Tak dzieje się w podzespołach z zewnętrznym układem sprzęgłowym. Jednak to nie wszystko. Brak oleju w sprężarce klimatyzacji powoduje zacieranie, a to daje objawy głośnej pracy i przegrzewania się zestawu sprzęgłowego. Dzieje się tak na skutek niewłaściwej eksploatacji i zanieczyszczeń powstałych na skutek zaniedbań serwisowych.
Jak sprawdzić sprzęgło sprężarki klimatyzacji?
W kompresorach z zewnętrznym sprzęgłem dociskowym sprawdzenie stanu wymaga zmierzenia szczeliny między tarczą a kołem pasowym. Konieczny do prawidłowej diagnozy okazuje się szczelinomierz. Jednak w nowszych konstrukcjach sprzęgło umieszczane jest wewnątrz sprężarki klimatyzacji, co powoduje trudności w samodzielnej diagnozie. Niezbędna jest wtedy wizyta w warsztacie mechanicznym i wykonanie odpowiednich czynności diagnostycznych.
Jak zdjąć sprzęgło sprężarki klimatyzacji?
Jeśli jesteś pewny, że pracę będziesz umiał wykonać samodzielnie, możesz się na to zdecydować. Instrukcja demontażu sprzęgła w sprężarce klimatyzacji jest zależna od producenta. Zazwyczaj jednak nie da się wykonać tej czynności bez specjalnego klucza umożliwiającego odkręcenie tarczy sprzęgłowej. Jest on mocowany na trzy otwory w obudowie metalowej tarczy, dzięki czemu można ją odkręcić. Zanim wykonasz tę czynność, zdejmij pierścień zabezpieczający na kole pasowym. Potem możesz przejść do odkręcania tarczy sprzęgłowej.
Co zrobić, by bezpiecznie naprawić sprzęgiełko klimatyzacji?
Pod tarczą znajdziesz podkładkę dystansową i pierścień zegara. Wyjmując te elementy, pamiętaj o zachowaniu ostrożności. W tym momencie możesz swobodnie zdjąć koło pasowe. Jeśli jednak nie schodzi ono tak lekko, możesz zastosować ściągacz. Kolejny krok to montaż nowych elementów na wale sprężarki. Pamiętaj, by dokręcając tarczę sprzęgłową nie używać klucza! Wykonaj tę czynność dłonią, kręcąc zgodnie ze wskazówkami zegara, a sprzęgło samo się dokręci razem z kołem pasowym.
Sprężarka klimatyzacji to element niezwykle istotny, bez którego trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie całego systemu. Jest on jednak narażony na zużycie i uszkodzenia, dlatego warto się przygotować do prac związanych z wymianą sprzęgiełka, aby wszystko zostało przeprowadzone pewnie i bezpiecznie.
Subskrybuj
