Są kierowcy szczególnie wyczuleni na wszelkie stuki, hałasy i buczenie podczas jazdy. Te dźwięki mogą dobiegać niemal z każdego miejsca w aucie. Jednak ząbkowanie opon daje stałe i uciążliwe doznania dźwiękowe, które są słyszalne szczególnie przy dużych prędkościach. Bardzo tanim kosztem i stosunkowo prosto można wyeliminować takie zjawisko. Jak? O tym piszemy poniżej!
Ząbkowanie opon – na czym polega?
Jak rozpoznać ząbkowanie opony? Zużycie tego rodzaju łatwo zaobserwować, przyglądając się bieżnikowi. Znajdują się na nim klocki poprzedzielane kanalikami służącymi do odprowadzania wody. Część tego gumowego elementu, która pierwsza styka się z nawierzchnią, nazywana jest krawędzią natarcia. Druga natomiast to krawędź spływu. Ząbkowanie opon następuje w momencie, gdy krawędzie te ścierają się nierównomiernie, a klocek nie ma równej powierzchni styku z podłożem. Jeśli przyjrzysz się oponie od czoła felgi, zauważysz, że bieżnik tworzy ząbki, a krawędź natarcia jest wyższa od krawędzi spływu.
Ząbkowanie opon – przyczyny powstawania zjawiska
Jest kilka zasadniczych przyczyn takiego zużywania się bieżnika. Zdecydowana większość z nich bierze się z nieodpowiedniej eksploatacji pojazdu. Można do nich zaliczyć:
- gwałtowne przyspieszanie i ostre hamowanie, które powodują, że opony ząbkowane są na nienapędzanych osiach;
- długotrwałą jazdę z niesprawnym zawieszeniem i amortyzatorami pojazdu;
- jazdę na zbyt wysokim ciśnieniu powietrza w oponach;
- częstą jazdę po nierównościach;
- twardą konstrukcję bieżnika opony;
- zaniedbania serwisowe i jazdę bez ustawionej zbieżności;
- niewyważone koła.
To jasne, że na niektóre rzeczy kierowca nie ma większego wpływu. Jednak kwestie dotyczące sposobu eksploatacji auta i czynności serwisowych leżą w zasięgu właściciela pojazdu. Mają też największy wpływ na ząbkowanie opon.
Ząbkowanie opon w aucie i jego inne przyczyny
Jakie jeszcze są przyczyny ząbkowania opon? Zjawisko ząbkowania pojawia się szczególnie w autach z napędzaną jedną osią. Wtedy koła na osi nienapędzanej są szczególnie narażone na nierównomierne zużycie. Dlaczego? W pojeździe przednionapędowym koła tylne są wleczone za autem. Nie działa na nie siła napędu z silnika, ale są poruszane przez tarcie o asfalt. Prowadzi to do ścierania krawędzi.
Ząbkowanie opon a jazda na prostych
Poza tym, ząbkowanie opon często ma związek z jazdą po autostradach i trasach szybkiego ruchu. Podczas skręcania bieżnik równomiernie ściera się na całej swojej szerokości. Natomiast na prostych trudno jest osiągnąć taki efekt. Dlatego auta poruszające się głównie na długich, prostych trasach mogą mieć większy problem z ząbkowaniem.
Wyząbkowane opony – objawy wytarcia bieżnika
Do najczęstszych symptomów nierównomiernie zużytych opon należy generowanie hałasu o sile proporcjonalnej do prędkości. Zwykle gdy auto jedzie wolniej, nie słychać konkretnych dźwięków. Jednak po przekroczeniu 50 km/h opony emitują hałas przypominający uszkodzone łożysko koła. Ząbkowanie opon powoduje zawsze ten sam rodzaj hałasu, bez względu na to, czy koła są skierowane na wprost, czy wchodzą w łuk.
Drgania kierownicy i inne objawy wyząbkowenej opony
Kolejna sprawa to wibracje na kierownicy podczas jazdy. Tutaj również odczucia są jednakowe, bez względu na kierunek jazdy. Ten objaw można pomylić z brakiem zbieżności kół lub ich niewyważeniem, jednak często te problemy mają inne symptomy i odróżnisz sposoby drgania. Ostatnia z opcji, która zupełnie rozwiewa wątpliwości, to kształt klocków bieżnika. Jeśli przypominają zęby łańcucha do piły spalinowej, diagnoza jest jasna.
Jak wyeliminować przyczyny ząbkowania opon?
Jeśli nie chcesz, by ząbkowanie opon pojawiło w twoim samochodzie, możesz zapobiec problemom, zmieniając styl jazdy. Masz ciężkie auto z mocnym silnikiem? Zrezygnuj z agresywnej jazdy. Natychmiastowe ruszanie z piskiem opon i ostre hamowanie to często jedna z fundamentalnych przyczyn ząbkowania. Spokojna jazda sprawi, że bieżnik będzie zużywał się równomiernie.
Kolejna wskazówka to utrzymywanie prawidłowego ciśnienia w oponach. Zbyt wysoka wartość wpływa na zmniejszenie amortyzacji drgań i twardnienie bieżnika. Pamiętaj, że im twardsza opona, tym szybciej zachodzi w niej ząbkowanie.
Inne sposoby na wyeliminowanie ząbkowania opon
Ząbkowania opon możesz uniknąć, jeśli będziesz utrzymywać auto w dobrym stanie technicznym. Dotyczy to szczególnie zawieszenia i amortyzatorów. Dbałość o te elementy jest istotna zwłaszcza w pojazdach z napędzaną tylną osią. W takich samochodach przednie koła są bardziej narażone na ząbkowanie, a stan zawieszenia ma większy wpływ na bieżnik.
Kolejna podpowiedź może być nieco zaskakująca. Jazda po autostradzie sprzyja ząbkowaniu, więc warto nieraz wybrać się na kręte drogi. Pokonywanie szybkich zakrętów o sporym promieniu pomaga równomiernie ścierać bieżnik na całej powierzchni opony. Oczywiście, z taką jazdą nie ma co przesadzać, żeby nadmiernie nie zetrzeć opony.
Ząbkowanie opony w motocyklu – dlaczego?
W motocyklach kół jest o połowę mniej, co wpływa na szybsze zużycie bieżników. Moment obrotowy przenoszony z silnika trafia tylko na jedno koło, a nie na dwa. Dlatego tym bardziej trzeba dbać o to, by ząbkowanie opon nie pojawiło się w jednośladzie. Skutki mogą być uciążliwe szczególnie przy wysokich prędkościach. Zwykle winę za nierównomierne wycieranie bieżnika ponosi nieodpowiednie ciśnienie w oponie. Inne przyczyny kłopotu to ostre hamowanie z zablokowanym kołem i stan amortyzatorów. Pojawiają się również głosy, że przyczyny ząbkowania opon należy upatrywać w pozycji zajmowanej przez ridera. Powinna ona być w linii z osią symetrii motocykla.
Rotacja kół a niwelowanie ząbkowania
O ile w motocyklu nie ma możliwości zmiany kół między osiami, o tyle w pojazdach z 4 kołami taka opcja istnieje. Są jednak pewne zasady, które wpływają na sposób zamiany kół między sobą.
- opony kierunkowe – zawsze dokonuj wymiany, pozostawiając koło na tej samej stronie auta. Wybieraj jednak inną oś, czyli zmieniaj z przodu na tył i z tyłu na przód.
- opony niekierunkowe – na miejsce montażu ma wpływ oś napędzana. Jeśli auto ma napęd na przód, to koło od strony kierowcy powinno iść na prawy tył, a prawe przednie na lewy tył. Natomiast koła tylne mogą pozostać na swoich stronach, lecz muszą zmienić oś.
- opony w autach z napędem na 4 koła o jednakowym rozmiarze – tutaj trzeba zamieniać je na krzyż.
- opony w autach z napędem na 4 koła o zmiennym rozmiarze – konwersja na tej samej osi między stronami auta.
Ząbkowanie opon – naprawa
Na tak zużyte ogumienie najlepsze będzie szorstkowanie. Polega ono na nałożeniu koła na specjalną maszynę, dzięki której można pozbyć się części bieżnika pod wpływem ścierania. Ząbkowanie opon zostaje w ten sposób wyeliminowane. Metoda ta jednak jest kosztowna i zwykle oscyluje w granicach minimum 50 zł za sztukę. Taki wydatek mija się z celem szczególnie w przypadku starszych kół.
Najrozsądniejszym sposobem umożliwiającym uniknięcie ząbkowania bieżnika jest rozsądna i spokojna jazda. Nie przesadzaj też z poziomem ciśnienia w oponach i utrzymuj je na zalecanym przez producenta poziomie. Ząbkowaniu opon możesz zapobiec!
Subskrybuj
