Budowa opony samochodowej – wszystko, co musisz wiedzieć o funkcji każdego z elementów ogumienia

Opony to jedyne elementy samochodu, które stykają się bezpośrednio z podłożem, którym jedziemy. Muszą być na tyle wytrzymałe, żeby bezpiecznie przejechać przez nierówności i dziury na jezdni czy większe i mniejsze kamienie. Muszą być w stanie utrzymać kilkutonowy pojazd, a także poruszać się z prędkością dochodzącą do 200 km/h. Choć nie wszyscy mają tego świadomość, mają one bardzo skomplikowaną konstrukcję. Interesuje Cię budowa opony samochodowej? Zapoznaj się z naszym artykułem, żeby dowiedzieć się o niej jeszcze więcej!

Budowa opony samochodowej – kluczowy jest bieżnik opony

W przypadku opon bezdętkowych, których obecnie używamy, mowa o historii sięgającej 1947 roku. Wtedy zostały zaprezentowane i aż do dzisiaj są stale udoskonalane. Najważniejszym ich elementem jest bieżnik, który stanowi aż 80 procent wierzchniej części opony. To właśnie on odpowiada za stabilność oraz przyczepność koła w czasie jazdy. Wyróżnia się trzy rodzaje bieżników:

• symetryczne;
• asymetryczne;
• kierunkowe.

Wszystkie współczesne opony stanowią mieszankę kauczuku naturalnego i syntetycznego, a także sadzy. Do zimowych dodaje się jeszcze krzemionkę i na przykład żywicę. Jeśli jesteście ciekawi, jakie są proporcje, to mamy dla was złą wiadomość – wszyscy producenci trzymają tę informację w tajemnicy, nie chcą, żeby tak specyficzne dane dostały się w ręce konkurencji. Bo ta na rynku opon samochodowych jest ogromna, a wyścig toczy się o setki milionów euro zysku. Dla kierowców to jednak dobra wiadomość – im więcej poświęca się na udoskonalanie opon, tym bezpieczniejsza i pewniejsza jest jazda niezależnie od warunków.

Bok opony

Kolejnym ważnym elementem, jeśli chodzi o budowę opony, jest jej bok. Wykonuje się go z wcześniej ukształtowanych warstw osnowy, a także gumy (dużo bardziej elastycznej, niż w przypadku bieżnika). Zadaniem tego elementu jest zabezpieczenie karkasu przed uszkodzeniami i uderzeniami, a także poprawa komfortu jazdy. Ma również wpływ na przenoszenie obciążeń.

Jednocześnie na boku opony znajdują się ważne dla kierowców informacje:

• rozmiar;
• indeks nośności;
• indeks prędkości;
• data produkcji opony;
• nazwa producenta i modelu opony.

Stopka

Jej fachowa nazwa to właśnie stopka, choć przez wielu nazywana jest kołnierzem. Niezależnie od nazwy, spełnia ważną funkcję w przypadku każdego koła samochodowego. Odpowiada bowiem za stabilizację połączenia pomiędzy oponą a felgą, które jest kluczowe, jeśli chodzi o bezpieczeństwo na drodze. Stopka posiada stalowy rdzeń, a także wyposażona jest w gumową tkaninę kordową. Wpływa bezpośrednio na ochronę ogumienia na skutek zwiększonego naporu ze strony masy pojazdu.

Drutówka

Jeśli chodzi o konstrukcję opony, nie można zapomnieć o drutówce. Jej zadaniem jest utrzymanie ogumienia na obręczy felgi. Wykonuje się ją oczywiście ze stalowych drutów, które połączone są w zwoje i zatopione w stopce opony. Zwykle stosuje się dwie drutówki, które owinięte są warstwą osnowy wykonanej z nylonu. To wpływa na przenoszenie przez ogumienie samochodowe bardzo dużych obciążeń bez ryzyka jego rozerwania.

Czym jest karkas, a czym osnowa opony?

Karkas jest niczym innym jak warstwą opasającą oponę. Znajduje się w jej górnej części. Zbudowana jest – w zależności od producenta i wielkości opony – z kilku lub kilkunastu warstw cienkich drutów o wysokiej wytrzymałości. Ułożone są one ukośnie i klejone jeden po drugim. Ma to na celu stworzenie szczelnej sieci trójkątów. Zadaniem karkasu jest zapewnienie oponie odporności na wysokie prędkości oraz działające na nią siły odśrodkowe, które mogą być niebezpieczne w czasie jazdy. Zmniejsza efekt nagrzewania się ogumienia. Gdy dochodzi do maksymalnego zużycia bieżnika, to właśnie ta warstwa pojawia się jako pierwsza. To jeden z najważniejszych elementów budowy opony.

Szkielet opony stanowi osnowa. Dzieli się na modele radialne, w których osnowa ułożona jest promieniowo, i diagonalne z osnową ułożoną krzyżowo.  To zbudowany z wielu warstw kordu element, którego zadaniem jest łączenie części barkowej opony z jej strefą czołową. Osnowa zwykle wykonana jest z tkaniny tekstylnej i – to zależy od producenta i rozmiary – której mogą być jedna, dwie lub trzy warstwy. Najważniejszym zadaniem tego elementu jest utrzymanie odpowiedniego kształtu opony. Od jakości odnowy zależy, czy opona będzie odporna na zniekształcenia (mogą pojawiać się podczas przyspieszania lub hamowania) i wysokie temperatury. Ta warstwa ma kluczowe znaczenie w kontekście wytrzymałości oraz jakości ogumienia, a w przypadku budowy opony jest dla producentów priorytetem. 

Warstwa uszczelniająca – ważny element konstrukcji

Warstwa uszczelniająca, zwana również kapą, znajduje się w wewnętrznej części opony i stanowi jej główną część. Jak nietrudno się domyślić, jej zadaniem jest zabezpieczenie opony przed dostaniem się do wnętrza wody lub powietrza. Warstwa ta jest odporna na działanie środków utleniających, ale również kawasów i zasad. To właśnie ona stanowi alternatywę wobec dętek, które dawniej stosowano w ogumieniu samochodowym. Gdy prześledzisz budowę opony, szybko zorientujesz się, że kapa sprawia, że opona nie wytraca ciśnienia, a także stanowi warstwę ochronną.

Bezpieczeństwo w czasie jazdy

Poruszając się po różnych nawierzchniach, dobre opony zapewniają ci bezpieczeństwo. Zwracaj uwagę na bieżnik, wykonanie czoła opony, a także warstwę gumy. To wpływa również na osiągi, komfort jazdy, a także spalanie. Nie można zapominać również o poziomie hałasu, który generują wszystkie opony. Im jednak jest on mniejszy, tym wygodniej w czasie wielogodzinnej jazdy. Przed dalszą jazdą sprawdzaj stan ogumienia – szczelność opony, stan opasania stalowego czy ewentualne, groźnie wyglądające otarcia. Dotyczy to opon całorocznych, letnich i zimowych. Wszystkie, choć inaczej skonstruowane, mają podobne właściwości, a budowa opony nie różni się znacząco od siebie.

Opona samochodowa to bardzo złożona konstrukcja, która składa się z kilku warstw. Wszystkie mają swoją funkcję – zarówno wiskoza, poliester, jak i lamela odpowiadają za konkretną rzecz, a co za tym idzie, wpływają na komfort jazdy. No i bezpieczeństwo, które w przypadku ogumienia samochodowego jest kluczowe. Rozwiązania konstrukcyjne są zaawansowane, ale producenci na pewno nie powiedzieli ostatniego słowa. Jeśli chodzi o budowę opony, na pewno jeszcze nie raz zostaniemy zaskoczeni. Kupując nowe ogumienie, nie zwracaj tylko uwagi na rozmiar opony, ale również na zastosowane technologie.