Ładowanie akumulatora krok po kroku. Jak bezpiecznie naładować akumulator?

Jak długie jest życie akumulatora?

Średnią żywotność akumulatorów samochodowych określa się na 3-5 lat. Czas ten może być krótszy lub dłuższy zależnie od: 

• jakości baterii (a więc i jej ceny);
• intensywności jego wykorzystywania (np. obecność systemu start-stop w pojeździe);
• częstotliwości i długości przetrzymywania w stanie spoczynku; 
• liczby cykli rozładowanie-ładowanie. 

Im więcej całkowitych rozładowań i częstsze odpalanie samochodu na kable rozruchowe oraz ładowanie akumulatora prostownikiem, tym łatwiej o jego uszkodzenie. Co więcej, tym bardziej spada ogólna wydajność baterii i tym samym…. coraz częściej pojawia się konieczność podładowywania akumulatora. Nie jest to wadą fabryczną, ale naturalną koleją rzeczy. Warto przy tym pamiętać, że nie powinno dopuszczać się do rozładowywania akumulatora do zera.

Dlaczego akumulator rozładowuje się do zera?

Możliwości jest co najmniej kilka. Całkowite rozładowanie akumulatora może nastąpić na skutek niedopatrzenia kierowcy, ale przyczyną może też być awaria baterii.

Rozładowanie akumulatora z przyczyn zależnych od człowieka

Zdecydowanie częściej wpływ na to ma czynnik ludzki, tj:

• pozostawienie włączonych reflektorów albo lampki wewnętrznej na całą noc;
• długi postój samochodu z odpalonym radiem;
• bardzo intensywne wykorzystywanie prądu w okresie zimowym (ogrzewanie, podgrzewanie lusterek czy foteli).

Rozładowanie akumulatora z przyczyn niezależnych od człowieka

A co może doprowadzić do samoistnego rozładowania akumulatora, na które kierowca nie ma wpływu? To przede wszystkim:

• niska temperatura powietrza – zima to okres, w którym często pojawia się konieczność ładowania akumulatora. Proces ten jest oczywiście bardziej złożony, ale, ujmując go w wielkim skrócie, niska temperatura zaburza reakcje chemiczne wewnątrz baterii. Chłód obniża poziom przepływu elektrolitu między elektrodami, tym samym wpływa negatywnie na wydajność akumulatora, który zaczyna się stopniowo rozładowywać:
  • przy 0 stopniach Celsjusza wydajność maleje o ok. 20%;
  • przy -10 stopniach Celsjusza wydajność maleje o ok. 30%;
  • przy -20 stopniach Celsjusza wydajność maleje o ok. 50%.

Im niższa temperatura, tym większe więc prawdopodobieństwo, że akumulator padnie całkowicie – szczególnie w nocy. Samochód wówczas długo stoi nieużywany, a chłód doskwiera najmocniej;

• uszkodzenie alternatora – np. zwarcie, którego skutkiem jest brak możliwości doładowywania akumulatora;
• naturalne zużycie baterii.

Potencjalnych przyczyn rozładowania ogniwa jest więc naprawdę wiele. Trzeba być gotowym na to, że kiedyś może nadejść konieczność jego naładowania – i zawczasy

Ładowanie akumulatora – jaki prostownik do akumulatora wybrać?

Zanim udzielimy odpowiedzi na pytanie, jak naładować akumulator, podpowiemy jaki prostownik do ładowania akumulatora wybrać. Bez niego ta czynność się przecież nie uda… Im lepiej dopasowany do akumulatora, tym bezpieczniejsze będzie ładowanie baterii. Na rynku dostępne są trzy rodzaje prostowników, jest więc w czym wybierać.

1. Mikroprocesorowe (automatyczne) – umożliwiają ładowanie akumulatora bez konieczności wyjmowania baterii z samochodu. Co więcej, są sprzętem „smart”. Doładowują ogniwo tylko do bezpiecznego poziomu, po czym utrzymują akumulator na tym poziomie. Zabezpieczają przed całkowitym rozładowaniem i przeładowaniem. Jeśli dojdzie do jakiegoś spadku napięcia, prostownik automatycznie wznowi ładowanie akumulatora.
2. Impulsowe – zapewniają wysoką moc ładowania akumulatora, są niewielkie i lekkie. Stale badają napięcie, dzięki czemu nie ma ryzyka przeładowania akumulatora. Wykazują wysoką wydajność pracy.
3. Transformatorowe (standardowe) – najtańsze, o najprostszej budowie, pozbawione elektroniki i wszelkich zabezpieczeń (np. przed uszkodzeniem na skutek zwarcia). Nie badają stopnia naładowania, wymagają samodzielnej kontroli.

Jak naładować akumulator bezpiecznie?

Pozornie może się wydawać, że ładowanie akumulatora to czynność, która nie wymaga większej uwagi. To nieprawda. Jeżeli mielibyśmy jednym słowem odpowiedzieć na pytanie jak naładować akumulator, to brzmiałoby ono – ostrożnie! Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim zwrócenie szczególnej uwagę na otoczenie. Nawet najmniejsze źródło zapłonu może prowadzić do groźnego w skutkach wybuchu. W czasie ładowania akumulator wytwarza bowiem łatwopalny i wybuchowy wodór. Palenie papierosa w pobliżu miejsca, gdzie podładowujesz akumulator może zakończyć się tragedią. 

Jak podładować akumulator? Instrukcja krok po kroku

Kwestie bezpieczeństwa za nami. Możemy już przejść do wyjaśnienia krok po kroku, jak podładować czy też całkowicie naładować akumulator.

1. Załóż rękawice i okulary ochronne – w elektrolicie będącym przewodnikiem energii wewnątrz akumulatora znajduje się między innymi kwas siarkowy. Jest on silnie żrący, dlatego należy się bezwzględnie zabezpieczyć na wypadek kontaktu z tą substancją.
2. Na wszelki wypadek zaciągnij hamulec ręczny i wyciągnij kluczyki ze stacyjki. Teoretycznie akumulator jest rozładowany, jednak jak już wspomnieliśmy wcześniej, odpowiedź na pytanie, jak naładować akumulator brzmi – ostrożnie!
3. Odłącz klemę ujemną (czarną lub niebieską) – w tym celu poluzuj jej zacisk kluczem. Pamiętaj przy tym, by podczas odpinania akumulatora zawsze zaczynać od ujemnej. Odwrotna kolejność to kolejna sytuacja, w której może dojść do wybuchu. Wystarczy wówczas przypadkowy kontakt klucza z nadwoziem w momencie zdejmowania obejmy plusa, by pojawiły się iskry. Dlatego powtórzymy: najpierw zawsze minus! Z kolei podczas późniejszego podłączania akumulatora postępuj na odwrót. Odejmowanie akumulatora od auta = klema ujemna, dodawanie akumulatora do auta = klema dodatnia.
4. Odłącz klemę dodatnią (czerwoną) – poluzuj zacisk kluczem.
5. Usuń wszystkie inne elementy mocujące – wykręć śruby, pozdejmuj uchwyty.
6. Upewnij się, że wszystkie zostały odpięte, po czym wyjmij akumulator. Miej na uwadze , że będziesz musiał udźwignąć nawet 20 kg!
7. Jeśli masz akumulator obsługowy, to jeśli jest taka konieczność, uzupełnij poziom elektrolitu.

Jak podłączyć prostownik?

Odpowiedź na pytanie jak podładować akumulator nie byłaby pełna, gdybyśmy nie wyjaśnili, jak podłączyć prostownik. Nie jest to trudne zadanie, jednak wymaga wykonania kilku czynności:

• najpierw plusy – dodatni (czerwony) „krokodylek” podłącz do dodatniego (czerwonego) bieguna akumulatora;
• następnie minusy – ujemny (czarny lub niebieski) „krokodylek” podłącz do ujemnego (czarnego lub niebieskiego) bieguna akumulatora.
• podłącz prostownik do źródła zasilania;
• wybierz tryb ładowania na prostowniku – zastanawiasz się zapewne w tym momencie, jakim prądem ładować akumulator? Wszystko zależy od baterii, a szczegółowe informacje znajdziesz w instrukcji. W przypadku kwasowych, najbardziej ogólna zasada mówi o tym, że natężenie prądu powinno stanowić maksymalnie 1/10 pojemności baterii. Jeśli więc akumulator ma pojemność 50 Ah (najczęstsza), to natężenie prądu powinno wynosić maksymalnie 5 A. Im wyższe, tym krótszy czas ładowania, jednak gorszy wpływ na żywotność baterii. Warto korzystać z jak najniższego natężenia, by ładowanie akumulatora przebiegało bezpiecznie;
• przed odłączeniem przewodów od akumulatora odczekaj około 20 minut – w przeciwnym razie gazy wydzielane w czasie ładowania akumulatora mogą doprowadzić do pojawienia się iskier.

Ładowanie akumulatora – czas

Nie da się udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile ładować akumulator. O czasie decyduje przede wszystkim jego stan (stopień rozładowania), rodzaj prostownika (standardowy albo mikroprocesowy) i natężenie prądu. Próbując odpowiedzieć na pytanie, ile ładować akumulator, można wskazać średnio 10-12 godzin. Należy przy tym zwracać uwagę na temperaturę baterii, która nie może przekroczyć 45 stopni Celsjusza.

Wspomnieliśmy także o zależności związanej z natężeniem prądu. Niskie wartości, takie jak 2 A, mogą wydłużyć czas ładowania nawet do 20 godzin, ale z całą pewnością nie niosą za sobą ryzyka uszkodzenia baterii. Wszystkie informacje powinny być jednak zamieszczone w instrukcji i nią najlepiej się kierować.

Jak naładować akumulator szybciej?

Jeśli zależy ci na szybszym czasie podładowania akumulatora, to zaopatrz się w prostownik mikroprocesowy. Spełnia on swoje zadanie szybciej i bezpieczniej, między innymi ze względu na stabilizację napięcia i tym samym ochronę przed przeładowaniem. Ładuje akumulator do najbezpieczniejszego poziomu, tj. 14,4 V, a po 2 godzinach przechodzi w tryb „ładowania konserwacyjnego”.  

Ładowanie akumulatora – wskazówka na prostowniku

W przypadku prostownika z regulacją musisz samodzielnie pilnować poziomu ładowania. Każdy akumulator wyposażony jest we wskazówkę amperomierza. Ogólnie przyjmuje się, że gdy wskazówka na prostowniku wskaże 0, ładowanie akumulatora dobiegło końca. Ale to nie jedyna metoda na to, by sprawdzić stan naładowania.

Kiedy akumulator jest naładowany?

Aby poznać stopień naładowania baterii, należy w pierwszej kolejności zmierzyć jej napięcie w stanie spoczynku. Będzie ci do tego potrzebny miernik napięcia (możesz zamówić go w sieci lub kupić w sklepie motoryzacyjnym nawet za ok. 20 zł), nazywany także miernikiem naładowania akumulatora. Jaką wartość zobaczy użytkownik samochodu, kiedy akumulator jest naładowany? Będzie to od 12,4 do 14,4 V. Niższe wartości oznaczają, że należy jeszcze podładować akumulator.

Drugi krok to zmierzenie napięcia za pomocą miernika podczas rozruchu silnika. Jeśli wyświetlacz wskaże wartość poniżej 10 V, będzie oznaczało to konieczność doładowania akumulatora.

Ładowanie akumulatora nie jest trudne, jednak wymaga nieco czasu i wyposażenia się w kilka podstawowych sprzętów. Okulary i rękawice ochronne, miernik napięcia oraz prostownik to absolutne minimum, które pozwoli skutecznie naładować akumulator.