Jak przebiega zmiana biegów w aucie?
Podstawą jest synchronizacja obrotów silnika, sprzęgła i momentu wrzucania prawidłowego biegu lewarkiem. W autach wyposażonych w manualną skrzynię zmiana biegów przebiega pod dyktando kierowcy. W momencie naciśnięcia sprzęgła uruchamia się mechanizm umożliwiający sprawną zmianę przełożenia. Tarcza sprzęgłowa odłącza się od koła zamachowego i moment nie jest przekazywany na skrzynię biegów. Można wtedy bez problemu dokonać zmiany przełożenia.
W momencie ruszania z miejsca kierowca nie naciska gazu, bo silnik pracuje na biegu jałowym i nie porusza się w żadnym kierunku. Sprawa jest więc ułatwiona. Należy docisnąć sprzęgło do końca, aby bieg wszedł płynnie, i za pomocą otwartej dłoni skierować drążek w kierunku pierwszego biegu. W momencie ruszania potrzebne jest jednoczesne wciskanie pedału gazu i odpuszczanie sprzęgła.
Co wtedy, gdy potrzebna jest zmiana biegu z 1 na 2? Sytuacja nieco bardziej się komplikuje. Wielu kierowców nie pamięta o tym, żeby w pierwszej kolejności całkowicie opuścić nogę z gazu. W dalszym etapie należy nacisnąć do końca sprzęgło i dopiero wtedy stanowczym ruchem poprowadzić lewarek w pozycję biegu drugiego. Jeśli operacja ta jest przeprowadzona precyzyjnie i szybko, kierowca nie odczuje zmiany prędkości. Nawet gdy porusza się pod górkę, sprawna zmiana biegów nie przeszkadza w odpowiednim nabieraniu prędkości.
Jak zmieniać biegi w aucie na niższe?
Redukcja biegu powinna odbywać się równie sprawnie, co wbijanie wyższych przełożeń. O ile siła dłoni w momencie rozpędzania auta wychodzi z nadgarstka, o tyle w przypadku redukowania biegu powinna brać się z ramienia. Mowa oczywiście o zmianie biegów w linii prostej. Procedura sprzęgła i gazu jest identyczna, jednak zdecydowany ruch musi wyjść z wyprostowanej ręki kierowcy.
Nieco inaczej jest w momencie ukośnego manewrowania lewarkiem. Takie redukcje są prowadzone zazwyczaj ku dołowi. Dobrze jest nie prowadzić drążka zygzakiem, tylko wykonać prosty ruch liniowy. W ten sposób bieg zawsze wejdzie precyzyjnie i szybko.
Zmiana biegów w aucie z awarią sprzęgła
Jeśli jesteś kierowcą, być może zdarzyło ci się utracić funkcję sprzęgła podczas jazdy. Co wtedy zrobić? Przede wszystkim nie da się wrzucić biegu na uruchomionym silniku. Należy go wyłączyć i następnie wrzucić jedynkę lub dwójkę. W tym momencie następuje bardzo ważna procedura. Należy uruchomić silnik z włączonym biegiem, pamiętając, że pojazd od razu ruszy do przodu. Na początku może nieco szarpać, zanim się uruchomi, ale potem będziesz mógł już normalnie jechać. Ważne jest operowanie gazem tak, by samochód nie zaczął skakać niczym kangur, lecz zachowywał się płynnie.
Co ważne, zmiana biegów w aucie bez sprzęgła również jest możliwa. Wymaga jednak wyczucia i ścisłego trzymania się wytycznych. Pomogą Ci w tym synchronizatory skrzyni biegów. Jadąc na jedynce lub dwójce, należy dodać gazu i zdjąć nogę z pedału. Potem zdecydowanym ruchem wybić drążek z określonego przełożenia i szybko wbić tam, gdzie powinien się znaleźć. Kluczowe jest tutaj dostosowanie prędkości obrotowej silnika do prędkości jazdy, aby pojazd nie miał problemu z przyspieszeniem.
Pamiętaj, że to rozwiązanie jest jedynie awaryjnym sposobem zmiany biegów. Nie należy go stosować jako zamiennej opcji wobec tradycyjnej formy zmiany przełożeń. W ten sposób można przyczynić się do drastycznego zwiększenia zużycia sprzęgła i skrzyni biegów. Nie warto więc tak jeździć na co dzień.
Zmiana biegów w aucie a ewentualne awarie
Nieumiejętne posługiwanie się pedałem sprzęgła, gazu i drążkiem zmiany przełożeń może negatywnie wpływać na wiele podzespołów. W pierwszej kolejności może ucierpieć tarcza sprzęgłowa i docisk. Jeśli kierowca nie ma zwyczaju całkowicie zdejmować nogi z gazu, gdy naciska sprzęgło, może to spowodować szybsze wycieranie się tarczy sprzęgłowej. Taka zmiana biegów w aucie z czasem skutkuje zjawiskiem ślizgania się sprzęgła i uniemożliwia normalną jazdę.
Docisk również może odmówić posłuszeństwa, szczególnie wtedy, gdy kierowca lubuje się w nagłym ruszaniu z piskiem opon. Wrzuca wtedy pierwszy bieg i nagle naciska gaz praktycznie do podłogi. Takie momentalne przeniesienie mocy na sprzęgło może powodować jego trwałe uszkodzenie.
Ucierpieć może też skrzynia biegów. Ma to miejsce, gdy kierowca nie dociska sprzęgła do końca. Wtedy mechanizm nie jest rozłączany wystarczająco i słychać charakterystyczne metaliczne dźwięki ocierających się o siebie elementów. Może to spowodować – w drastycznych przypadkach – wysypanie się trybów i zupełne zniszczenie skrzyni biegów.
Jak widać, rutynowa i prosta zmiana biegów w aucie może okazać się bardzo istotna. Prawidłowe obchodzenie się ze wszystkimi elementami, które odpowiadają za sprawną zmianę przełożeń, pozwala na długotrwałą i bezawaryjną eksploatację jednostki napędowej i układu przeniesienia napędu. Jeśli jesteś początkującym kierowcą, z pewnością informacje te przydadzą ci się podczas jazdy. Tak naprawdę każdy kierowca powinien od czasu do czasu zapoznać się tymi regułami celem weryfikacji swojego stylu jazdy.
Samochodami i motocyklami jeździ dłużej, niż ma prawo jazdy. Preferuje motoryzację z końca XX wieku, jednak docenia wygodę współczesnych samochodów. Jeśli to tyko możliwe, stara się wykonywać drobne prace mechaniczne i obsługowe własnoręcznie.
