Zmiana biegów – jak robić to prawidłowo?

Prawidłowa zmiana biegów w praktyce

Podstawą jest synchronizacja obrotów silnika, sprzęgła i momentu wrzucania prawidłowego biegu lewarkiem. W autach wyposażonych w manualną skrzynię zmiana biegów odbywa się zgodnie z wolą kierowcy. W momencie naciśnięcia sprzęgła uruchamia się mechanizm umożliwiający sprawną zmianę przełożenia. Tarcza sprzęgłowa odłącza się od koła zamachowego i moment nie jest przekazywany na skrzynię biegów. Można wtedy bez problemu zmienić biegi samochodowe.

Biegi samochodowe – wrzucanie jedynki

W momencie ruszania z miejsca kierowca nie naciska gazu, bo silnik pracuje na biegu jałowym i nie porusza się w żadnym kierunku. Sprawa jest więc ułatwiona. Należy docisnąć sprzęgło do końca, aby bieg wszedł płynnie i skierować drążek w kierunku pierwszego biegu.

Jak puszczać sprzęgło, żeby nie szarpało?

W momencie ruszania musisz jednocześnie wciskać pedał gazu i puszczać sprzęgło. Początkowo to zadanie sprawia nieco kłopotów. Niejednokrotnie zapewne widziałeś, jak auta nauki jazdy robią tak zwane kangurki. Początkujący kierowcy nie wiedzą bowiem, jak puszczać sprzęgło, żeby nie szarpało. Do tego potrzeba wyczucia i nieco doświadczenia. Z czasem ten problem znika, jazda jest płynna, a prowadzenie auta staje się przyjemnością.

Zmiana biegów samochodowych na wyższe

Na jedynce zbyt daleko nie pojedziesz. Musisz zatem nauczyć się zmieniać biegi na wyższe. Jak poprawnie zmienić 1 na 2, 2 na 3, 3 na 4, 4 na 5 bądź 5 na 6? Wielu kierowców nie pamięta o tym, żeby w pierwszej kolejności całkowicie opuścić nogę z gazu. I znów mogą pojawić się wspomniane już wcześniej kangurki. Szybka zmiana biegów wymaga wprawy. Ćwicz, trenuj, a jeśli już nauczysz się, jak puszczać sprzęgło, żeby nie szarpało, to zmienianie biegów samochodowych na wyższe nie będzie sprawiało żadnych kłopotów.

Wróćmy jednak do kwestii szybkiej zmiany biegów na wyższe. Wciśnij zatem do końca sprzęgło i stanowczym ruchem poprowadzić lewarek w stronę drugiego biegu. Przy zdecydowanej i szybkiej zmianie biegów samochodowych nie odczujesz zmiany prędkości, nawet jeśli jedziesz pod górkę.

Jak redukować biegi w samochodzie?

Redukcja biegów samochodowych powinna przebiegać równie sprawnie, co zmiana biegów w aucie na wyższe. O ile siła dłoni w momencie rozpędzania auta wychodzi z nadgarstka, o tyle w przypadku redukowania biegów samochodowych powinna brać się z ramienia. Mowa oczywiście o zmianie biegów w linii prostej. Nadal pamiętaj, by puszczać sprzęgło tak, aby nie szarpało, jednak skup się przede wszystkim na płynnym i zdecydowanym ruchu lewarkiem.

Nieco inaczej jest w momencie ukośnego manewrowania lewarkiem. Takie redukcje są prowadzone zazwyczaj ku dołowi. Nie prowadź drążka zygzakiem, tylko wykonaj prosty ruch liniowy. W ten sposób bieg zawsze wejdzie precyzyjnie i szybko.

Zmiana biegów w aucie z awarią sprzęgła

Jeśli jesteś kierowcą, być może zdarzyło ci się mieć awarię sprzęgła podczas jazdy. Co wtedy zrobić? Przede wszystkim nie da się wrzucić biegu na uruchomionym silniku. Należy go wyłączyć i następnie zmienić bieg na 1 lub 2. Uruchom silnik z włączonym biegiem, pamiętając, że pojazd od razu ruszy. Na początku może nieco szarpać, ale potem będziesz mógł już płynnie jechać. Ponownie, zwróć uwagę na operowanie gazem i puszczanie sprzęgła tak, by nie szarpało i by samochód nie zaczął skakać niczym kangur.

Jak zmieniać biegi w aucie bez sprzęgła?

Może wydać ci się to dziwne, ale zmiana biegów w aucie bez sprzęgła również jest możliwa. Wymaga jednak wyczucia i ścisłego trzymania się wytycznych. Pomogą ci w tym synchronizatory skrzyni biegów. Jadąc na jedynce lub dwójce, dodaj gazu i zdejmij nogę z pedału. Potem zdecydowanym ruchem wybij drążek z określonego przełożenia i szybko wbij tam, gdzie powinien się znaleźć. Kluczowe jest tutaj dostosowanie prędkości obrotowej silnika do prędkości jazdy, aby pojazd nie miał problemu z przyspieszeniem.

Pamiętaj, że to rozwiązanie jest jedynie awaryjnym sposobem zmiany biegów. Nie należy go stosować jako zamiennej opcji wobec tradycyjnej formy zmiany biegów samochodowych. W ten sposób możesz przyczynić się do zbyt szybkiego ścierania sprzęgła i skrzyni biegów.

Konsekwencje niewprawnej zmiany biegów w aucie

Nieumiejętne posługiwanie się pedałem sprzęgła, gazu i drążkiem zmiany biegów może negatywnie wpływać na wiele podzespołów. W pierwszej kolejności może ucierpieć tarcza sprzęgłowa i docisk. Jeśli kierowca nie ma w zwyczaju zdejmować nogi z gazu, gdy naciska sprzęgło, może to spowodować szybsze wycieranie się tarczy sprzęgłowej. Taka zmiana biegów w aucie z czasem skutkuje zjawiskiem ślizgania się sprzęgła i uniemożliwia normalną jazdę.

Docisk również może odmówić posłuszeństwa, szczególnie wtedy, gdy kierowca lubi ruszać z piskiem opon. Wrzuca wtedy pierwszy bieg i nagle naciska gaz praktycznie do podłogi. Takie momentalne przeniesienie mocy na sprzęgło może powodować jego trwałe uszkodzenie.

Z powodu nieumiejętnej zmiany biegów w aucie ucierpieć może też skrzynia biegów. Może się to wydarzyć, gdy kierowca nie dociska sprzęgła do końca. Wtedy mechanizm nie jest rozłącza się wystarczająco i słychać charakterystyczne metaliczne dźwięki ocierających się o siebie elementów. Może to spowodować – w drastycznych przypadkach – wysypanie się trybów i zupełne zniszczenie skrzyni biegów.

Jak widać, prawidłowa zmiana biegów w samochodzie wcale nie jest taka prosta. Poznanie informacji na temat tego, jak redukować biegi i jak puszczać sprzęgło, żeby nie szarpało, a następnie ćwiczenie umiejętności zmiany biegów samochodowych w praktyce to kroki niezbędne, jeśli chcesz uniknąć awarii i kosztownych usterek. Wiedza ta przyda się zarowno początkującym kierowcom, jak i tym zaawansowanym. Tak naprawdę każdy kierowca powinien od czasu do czasu zapoznać się tymi regułami i zweryfikować swój styl jazdy.