Jak wskazuje sama nazwa, skrzynia dwusprzęgłowa ma dwa sprzęgła. Nie jest to nic odkrywczego. Instalacja wewnątrz przekładni dwóch sprzęgieł eliminuje wady konstrukcji manualnych i automatycznych. Można powiedzieć, że jest to rozwiązanie dwa w jednym. Dlaczego jest to coraz powszechniej stosowany wariant w autach? Przeczytaj więcej o skrzyni biegów dwusprzęgłowej i sprawdź, jak działa!
Na jaką potrzebę odpowiada dwusprzęgłowa skrzynia biegów?
Taka konstrukcja miała wyeliminować wady znane z poprzednich rozwiązań. Tradycyjnym sposobem przełączania przełożeń w autach z silnikami spalinowymi od zawsze była manualna skrzynia biegów. Stosuje się w niej jedno sprzęgło, które załącza napęd i umożliwia przekazywanie momentu obrotowego na koła. Jednak wady takiego rozwiązania to czasowa nieaktywność i straty energii. Silnik nadal pracuje, ale marnuje wytwarzaną siłę, bo układ jest rozłączony. Kierowca nie jest w stanie zmienić przełożenia bez odczuwalnego zaniku w przekazywaniu momentu na koła.
Skrzynia biegów dwustopniowa jako odpowiedź na wady skrzyni automatycznej
W odpowiedzi na manualne przełożenia zoptymalizowano proces zmiany biegów, zastępując go w pełni zautomatyzowanym sposobem sterowania. W takich skrzyniach nie następuje rozłączanie napędu, jednak konwerter momentu obrotowego działający w nich marnuje energię i powoduje straty. Sama zmiana biegu również nie jest przesadnie szybka i może trwać naprawdę długo. Dlatego jasne było, że na horyzoncie pojawi się nowe rozwiązanie i jest nim skrzynia dwusprzęgłowa.
Dwusprzęgłowe skrzynie biegów – jak wyeliminowały problemy poprzednich rozwiązań?
Konstruktorzy musieli wyeliminować dwie wady – rozłączanie się napędu i straty momentu obrotowego. Udało się go rozwiązać przy pomocy zastosowania dwóch sprzęgieł. Dlaczego skrzynia dwusprzęgłowa była dobrym pomysłem? Każde ze sprzęgieł odpowiada za inne przełożenia. Pierwsze przypisane jest do biegów nieparzystych, a drugie do parzystych. Uruchamiając silnik wyposażony w taką skrzynię dwusprzęgłową, startujesz zapewne z pierwszego biegu. W tym samym czasie drugie sprzęgło ma już załączony kolejny, dzięki czemu zmiana przełożenia jest natychmiastowa (do 500 milisekund). Cały proces ogranicza się do załączania określonego sprzęgła.
Dwustopniowa skrzynia biegów – w jakich wersjach występuje?
W roku 2003 na rynku pojawiło się auto, w którym skrzynia dwusprzęgłowa była montowana seryjnie. Był to VW Golf V, którego silnik o pojemności 3.2 litra został sparowany ze skrzynią DSG. Odtąd na rynku zaczęły pojawiać się kolejne dwusprzęgłowe skrzynie wykorzystywane przez coraz większą grupę konstruktorów aut. Dzisiaj wielu z nich ma „swoje” konstrukcje, które oznaczane są dla porządku odmiennymi nazwami. Poniżej zestawiono najpopularniejsze z nich:
- VAG (VW, Skoda, Seat) – DSG;
- Audi – S-Tronic;
- BMW – DCT;
- Fiat – DDCT;
- Ford – PowerShift;
- Honda – NGT;
- Hyundai – DCT;
- Mercedes – 7G-DCT
- Renault – EDC;
- Volvo – PowerShift.
Jakie zalety ma dwusprzęgłowa skrzynia biegów?
Ten dość świeży wynalazek w motoryzacji ma sporo plusów, które szczególnie widać podczas jazdy. Pozytywne skutki praktyczne, jakie niesie skrzynia dwusprzęgłowa, to:
- zniwelowanie zjawiska utraty energii – skrzynia ta przełącza biegi niemal natychmiast, co skutkuje brakiem zawahania pomiędzy poszczególnymi przełożeniami. Czas pracy układu bez przenoszenia momentu obrotowego to 10 milisekund;
- zapewnienie kierowcy płynnej jazdy – nowoczesne dwusprzęgłowe skrzynie biegów „nie zastanawiają się”, co w danej sytuacji zrobić. Wpływa to na poprawę płynności jazdy szczególnie w mieście.
- zmniejszenie zużycia paliwa – skrzynie te (z wyjątkiem trybów sportowych) zmieniają biegi w optymalnym czasie i można uzyskać niskie spalanie.
Wady dwusprzęgłowej skrzyni biegów – czy są?
To nowe rozwiązanie jest bardzo sprawnym wynalazkiem, ale oczywiście nie ustrzegło się wad. Nie chodzi jednak o jakieś konstrukcyjne problemy wynikające z błędów inżynierów, ale o zwyczajne zużycie elementów. W skrzyniach dwusprzęgłowych kluczem do bezawaryjnej jazdy jest regularna wymiana oleju, która nie jest tania. Powinno się ją przeprowadzać co 60 tys. kilometrów lub według zaleceń producenta (jeśli są inne). Taka usługa serwisowa odbywa się sposobem dynamicznym, a to generuje koszty w okolicach 1000 zł. To jednak nie jest wszystko.
Skutki nieodpowiedniej eksploatacji to duże wydatki
Więcej podzespołów obecnych wewnątrz skrzyni to również większe koszty podczas awarii. Dwumasowe koło zamachowe i dwa sprzęgła oznaczają rachunek opiewający na kilka tysięcy złotych podczas wymiany. Skrzynia dwusprzęgłowa uznawana jest za trwałą, ale nieodpowiednia eksploatacja i zaniedbania serwisowe mogą doprowadzić do jej uszkodzenia.
Jak jeździć autem ze skrzynią dwusprzęgłową?
Gdy zmieniasz auto z tradycyjnego manuala na takie ze skrzynią DSG czy EDC, możesz mieć początkowo problemy ze sprawną jazdą. Nie mówimy tu o natychmiastowym i omyłkowym naciśnięciu pedału hamulca, z myślą, że jest to sprzęgło. Chodzi raczej o samo obchodzenie się z automatem. Czego unikać podczas jazdy?
- Nie trzymaj nogi na pedale hamulca i gazu jednocześnie.
- Wrzucaj pozycję R tylko po całkowitym zatrzymaniu pojazdu (w skrzyniach z elektronicznymi sterownikami nie da się tego zrobić – na szczęście).
- Stosuj się do poleceń widocznych na ekranie. Jeśli komunikat informuje o serwisie, to się do niego udaj.
- Nie wykorzystuj trybu N jako popularnego „luzu”. Podczas dojeżdżania do świateł czy zjazdu z górki nie włączaj go.
- Wyłączaj silnik tylko w pozycji P. W innym wypadku będzie on nadal pracował mimo spadku ciśnienia oleju.
- Jeśli w trakcie jazdy przypadkiem uruchomisz pozycje N, nie wrzucaj od razu trybu D. Poczekaj, aż silnik zejdzie z obrotów.
Wygoda jazdy autem ze skrzynią dwusprzęgłową jest ogromna w zestawieniu z innymi konstrukcjami. Elementy takiej skrzyni są jednak skomplikowane, a nieprawidłowa eksploatacja mocno nadwyręża jej trwałość. Dlatego jeśli w twoim aucie jest skrzynia dwusprzęgłowa, traktuj ją zgodnie z zaleceniami producenta i specjalistów rozumiejących jej działanie i obsługę. Pamiętaj też, by nie szaleć z chiptuningiem – takie skrzynie mają zwykle niewielki margines na dodatkowy moment obrotowy.
