Jeszcze dekadę temu niewiele osób mogło sobie pozwolić na auta hybrydowe. Oferta kierowana była do najbardziej zamożnych kierowców. Dziś malejące ceny samochodów hybrydowych powodują, że zyskują one na swojej popularności i coraz częściej są nabywane. Minie jednak wiele lat, zanim liczba aut spalinowych i hybrydowych, chociażby, zrówna się ze sobą. Czym jest hybryda i jak to się dzieje, że samochód hybrydowy porusza się, ale nie zanieczyszcza tak środowiska, jak najczęściej użytkowane pojazdy na polskich ulicach? Sprawdź!
Co to jest hybryda?
Podstawową sprawą, jaka wiąże się z samochodami hybrydowymi, jest to, że są one wyposażone w napęd hybrydowy. Jest on połączeniem w ramach jednej jednostki napędowej takich elementów jak: silnik spalinowy i elektryczny lub kilka silników na prąd. Stąd też mówi się o hybrydowym napędzie, który można rozumieć jako silnik kombinowany, korzystający z kilku elementów dla właściwego działania. Dzięki takim rozwiązaniom i zastosowaniu w hybrydzie napędu elektrycznego można zmniejszyć znacznie zużycie paliwa albo z drugiej strony zwiększyć moc pojazdu.
Auta hybrydowe – dostępne rodzaje
Producenci dostarczają na rynek takie rodzaje hybryd:
- szeregowe;
- równoległe;
- szeregowo-równoległe.
Auta hybrydowe szeregowe
Hybrydy szeregowe mają silnik spalinowy i elektryczny, a układ napędowy jest wzbogacony akumulatorem. To w nim gromadzi się nadwyżka wyprodukowanej energii podczas jazdy, która wykorzystuje generator auta przy zwiększonych obciążeniach, tj. głównie w trakcie ruszania, jazdy pod górę oraz gwałtownego przyspieszania. W przypadku samochodów hybrydowych szeregowych charakterystyczne jest to, że silnik spalinowy nie jest bezpośrednio połączony z kołami auta. Nie powoduje, że się kręcą. Spełnia jedynie funkcję napędu generatora, który wytwarza prąd. To on zasila silnik elektryczny, a ten z kolei odpowiada za napędzanie kół auta.
Samochody hybrydowe równoległe
Innym rodzajem hybrydy jest hybryda równoległa, nazywana także z języka angielskiego „mild hybrid”. W odróżnieniu od hybrydy szeregowej, jej silnik spalinowy ma mechaniczne połączenie z kołami i odpowiada przede wszystkim za ich napędzanie. Z kolei silnik elektryczny w takiej hybrydzie umieszczony jest na przykład na wale, który łączy silnik spalinowy z przekładnią. Stawia się przed nim zadanie polegające na wspomaganiu działania napędu spalinowego, kiedy wymagane jest uzyskanie większego momentu obrotowego. Ma to miejsce na przykład przy przyspieszaniu i podjeżdżaniu na wzniesienie.
Pojazdy hybrydowe szeregowo-równoległe
Jeśli połączymy ze sobą cechy hybryd szeregowych i równoległych, powstanie kolejny typ tego rodzaju pojazdów – hybryda szeregowo-równoległa, nazywana „pełną hybrydą”. Łączy ona cechy dwóch opisywanych powyżej rozwiązań. Silnik spalinowy połączony jest w tego rodzaju pojazdach mechanicznie z kołami i może, choć nie musi, stanowić źródło ich napędu. „Pełne hybrydy” korzystają z napędu z silnika elektrycznego, a energia jest do niego przesyłana przez generator lub akumulator, połączony z silnikiem spalinowym. Ten ostatni służyć może także do gromadzenia powstającej w procesie hamowania energii. Samochód hybrydowy tego typu umożliwia uzyskanie dużej sprawności układu napędzającego koła, choć ma on prostą konstrukcję. Silnik szeregowo-równoległy jest niezawodny. Pionierem w jego opracowaniu był koncern Toyota, a pierwszą „pełną hybrydą” była Toyota Prius.
Samochód hybrydowy – budowa
Na swoim elementarnym wyposażeniu samochód hybrydowy ma silnik spalinowy i elektryczny, a także niezwykle istotną przekładnię planetarną. Czym ona jest? To część będąca łącznikiem pomiędzy silnikiem spalinowym, generatorem i silnikiem elektrycznym napędzającym koła pojazdu. Odpowiada za dzielenie prędkości obrotowej wału silnika spalinowego w ten sposób, by po równo otrzymały ją koła i generator. Można przyrównać jej działanie do bezstopniowej skrzyni biegów, która sumuje momenty obrotowe generowane przez silnik spalinowy i elektryczny. Sterowanie elektroniczne wykorzystane zostało dla zwiększenia komfortu jazdy i prowadzenia samochodu. Kierowca nic nie robi, by momenty obrotowe zostały równo rozdzielone.
Silni elektryczny
Silnik elektryczny w samochodzie hybrydowym nie jest silnikiem głównym i to nie on powoduje, że pojazd może jeździć – ruszać i przyspieszać. Odgrywa on rolę wsparcia dla jednostki spalinowej wtedy, gdy jest taka wyraźna konieczność, pojawiająca się gdy potrzebna jest większa moc pojazdu, np. przy przyspieszaniu, ruszaniu pod górę itp. Jeśli masz do czynienia z pełną hybrydą, samochód taki pozwala ruszać na silniku elektrycznym, a nawet na jazdę z jego wykorzystaniem przy ograniczonych prędkościach, bez konieczności uruchamiania silnika benzynowego. Wówczas nie trzeba zużywać paliwa, co jest oczywistą oszczędnością dla kierowcy.
Ładowanie
W odróżnieniu od samochodów stricte elektrycznych, hybrydowe pojazdy nie muszą być ładowane energią z zewnętrznych źródeł. W efekcie kierowca nie musi ich ładować z gniazdka czy stacji ładowania elektrycznego. Mają system, który odpowiedzialny jest za odzyskiwanie energii powstającej w trakcie hamowania. Gdyby nie on, energia ta byłaby po prostu bezpowrotnie tracona. W samochodzie hybrydowym nie musi być rozrusznika, alternatora, sprzęgła i paska klinowego – wystarczy wykorzystać w nim automatyczną przekładnię planetarną. Ma właściwie prostą budowę, zwłaszcza w porównaniu z dwusprzęgłową automatyczną skrzynią biegów. Niepotrzebne staje się włączanie do jednostki napędowej turbiny, a wraz z nią nie trzeba stosować filtra cząstek stałych, ani koła dwumasowego.
Jak działa hybryda?
Kiedy włączy się samochód hybrydowy typu szeregowo-równoległego (pełną hybrydę) włącza się silnik elektryczny, który wspomaga ruszanie samochodu. Praca układu napędowego polega na współpracy pomiędzy silnikiem spalinowym, elektrycznym i zespołem ciężkich akumulatorów. Podczas ruszania silnik spalinowy nie musi być załączony. To tak zwany tryb zeroemisyjny, w trakcie którego paliwo w ogóle nie jest spalane. Samochód hybrydowy może jeździć w takim trybie po mieście, o ile ma właściwy poziom naładowania akumulatorów. Jeśli akumulator jest rozładowany – „pusty”, samochód nie ma skąd czerpać niezbędnej energii, dlatego załączany jest silnik spalinowy. Akumulator ponownie będzie ładował się przy każdorazowym wciskaniu pedału hamulca.
W przypadku samochodów typu „mild hybrid” najważniejszą rolę odgrywa jednostka spalinowa, która współpracuje z manualną (ręczną) lub automatyczną skrzynią biegów. Między napędem spalinowym a skrzynią albo wśród innych elementów osprzętu znajdujących się w komorze silnikowej, montowany jest zaś agregat elektryczny. Silnik elektryczny pełni w takim przypadku funkcję alternatora albo rozrusznika. W jednostkach typu „mild hybrid” montowany jest także drugi akumulator, odpowiadający za gromadzenie energii do zasilania silnika elektrycznego.
W czasie jazdy takie auto hybrydowe z wykorzystaniem swojej jednostki elektrycznej generuje energię niezbędną do zasilania urządzeń pokładowych, np. radia, ale i dwóch akumulatorów pod maską. Silnik elektryczny ma wspomagać silnik spalinowy, a taka współpraca pozwala na zmniejszenie zużycia paliwa nawet o 10 proc.
Dlaczego warto zdecydować się na zakup samochodu hybrydowego?
Zastanawiasz się, czy hybryda to rzeczywiście dobry wybór? Samochód hybrydowy ma wiele zalet, wśród których na pierwszy plan wysuwają się oszczędności paliwa. Szacuje się, że zużycie paliwa w przypadku używania hybrydowych samochodów podczas jazdy w mieście wynosi tylko 2 l na 100 km. Istotną zaletą jest także brak konieczności ładowania oddzielnie akumulatora z gniazdka. To z kolei ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne. Mając samochód hybrydowy, wystarczy, że od czasu do czasu zatankujesz benzynę. Kiedy będziesz hamować, energia, jaka zwykle wytracana jest w tym czasie, jest odzyskiwana przez generator i zbierana w akumulatorze.
Wartą uwagi ofertę w zakresie samochodów hybrydowych ma Volvo z samochodami XC60, XC40 czy XC90.
Najczęściej zadawane pytania
Co to znaczy, że samochód jest hybrydowy?
Auta hybrydowe łączą systemy aut spalinowych i elektrycznych. Posiadają zatem silnik spalinowy i elektryczny lub kilka silników na prąd.
Czy opłaca się kupić samochód hybrydowy?
Zaletami samochodów hybrydowych są przede wszystkim: znaczne zmniejszenie użycia paliwa (oszczędności związane z tankowaniem) i brak konieczności ładowania oddzielnie akumulatora z gniazdka (korzyść dla środowiska naturalnego). Hybrydy świetnie nadają się do jazdy po mieście: są ciche, podczas hamowania (również silnikiem) odzyskują energię i zapewniają płynność działania układu.
Czym się różni hybryda od benzyny?
Połączenie silnika benzynowego i elektrycznego powoduje, że samochody hybrydowe zużywają znacznie mniej paliwa niż spalinowe. Podczas jazdy w mieście zużycie paliwa wynosi tylko 2 l na 100 km. Auta hybrydowe są też cichsze i bardziej ekologiczne.
Bardzo podobają mi się samochody hybrydowe. Chętnie bym sobie taki kupił, ale na ten moment mam zdecydowanie zbyt dużo wydatków, żebym mógł pozwolić sobie jeszcze na nowy samochód.