Wymiana opon w samochodzie i motocyklu – kompendium

Wymiana opon jest możliwa od powstania pierwszej pony zimowej — Nokian Kelirenga. Została wyprodukowana w 1934 roku. Od tamtego czasu minęło już sporo czasu, a postęp w rozwoju ogumienia samochodowego i motocyklowego sprawił, że wymiana opon stała się w niektórych krajach obowiązkiem.

Do dzisiaj jednak zdarzają się sytuacje świadczące o tym, że nie każdy wie kiedy, gdzie i na jakie modele zamienić obecne ogumienie. Poniższy poradnik powstał po to, byś w jednym miejscu znalazł wszystkie informacje na temat wymiany opon. 

Zmiana opon na zimowe – kiedy należy ją wykonać?

Najbardziej naturalnym momentem mobilizującym kierowców do wymiany opon z letnich na zimowe, jest przyjście przymrozków i pojawienie się pierwszych opadów śniegu. Nie jest to jednak najodpowiedniejsza pora i można śmiało stwierdzić, że dotrwanie do tego momentu na oponach letnich jest co najmniej niebezpieczne.

Wielu użytkowników pojazdów trzyma się zasady, że zmienić opony należy wtedy, gdy temperatury poniżej zera. Jednak może to być mylące, bo określenie „kilka dni” nie jest precyzyjne i dla jednej osoby będzie to 2, a dla innej 5 dni. Zalecanym momentem na wymianę opon jest październik. Jest wtedy na tyle chłodno, że opony zimowe nie będą się ścierały od nadmiernie nagrzanego asfaltu, a jednocześnie to czas, gdy mogą występować pierwsze znaczne spadki temperatur, a nawet przymrozki.

Kiedy zmienić opony na letnie?

Podobny dylemat spotyka kierowców z nastaniem wiosny. Chociaż zimy nie są ostatnio zbyt intensywne i nie trwają długo, stają się bardzo nieprzewidywalne. Nikogo nie dziwi nagły jej atak pod koniec marca lub w kwietniu. A więc kiedy wymieniać opony na letnie, by nie zrobić tego zbyt wcześnie, a jednocześnie nie narazić się na jazdę w ciepłych warunkach na zimówkach? 

Najczęściej okres drugiej połowy kwietnia jest odpowiednim przedziałem na zmianę opon na letnie. Mogą oczywiście być od niej pewne odstępstwa. Czasem już na początku marca pogoda jest na tyle przystępna, że wymiana opon na letnie jest oczywista, a prognozy nie zapowiadają drastycznych zmian. Temperatura utrzymująca się na poziomie przekraczającym 7 stopni to dobry czas na konwersję ogumienia. Pamiętaj, że dotyczy to również nocnych temperatur.

Czy cykliczna zmiana opon to konieczność?

Co ciekawe, w polskim prawie regulującym zasady poruszania się po drogach pojazdami mechanicznymi, nie znajdziesz zapisu mówiącego o konieczności zmiany ogumienia na zimowe. Jest to jedynie zalecany wariant, ale kierowca nie otrzyma mandatu, jeżeli takich opon nie będzie miał. Jednak cena wymiany opon jest na tyle przystępna, że można jej dokonywać dwa razy w roku bez obawy o uszczuplenie domowego budżetu. Wymiana opon nie jest zatem koniecznością, a raczej dowodem zdrowego rozsądku i dbania o bezpieczeństwo. 

Samodzielna wymiana opon – czy to możliwe?

Idealny czas na zmianę ogumienia z zimowego na letnie i odwrotnie już znasz. Co jednak oprócz tej wiedzy przyda ci się, gdy zechcesz wymienić opony samodzielnie? Konieczna jest znajomość kilku zasad. Jakich?

Przede wszystkim normy prawne stanowią, że na pojedynczej osi muszą znajdować się egzemplarze tej samej marki, o jednakowym bieżniku, rozmiarze i szerokości. Niedopuszczalne jest więc montowanie na oś samochodu różnych modeli ogumienia. Nie mogą to być również opony z widocznymi pęknięciami i innego rodzaju uszkodzeniami. Bieżnik nie może być niższy niż 1,6 mm. To teoria. A jak wygląda samodzielna wymiana opon?

Co jest potrzebne, by wymienić opony w samochodzie?

Oto kilka niezbędnych akcesoriów do prawidłowej wymiany opon w aucie. Przed zabraniem się za pierwsze koło skompletuj następujące narzędzia:

• lewarek – dołączony do zestawu samochodowego lub większy np. hydrauliczny;
• klucz krzyżowy do odkręcania śrub – nie ma jednego stałego rozmiaru, jednak najczęściej są to klucze 17 lub 19 mm;
• długi płaski śrubokręt;
• blokady pod koła;
• zabezpieczenia ustawiane przy lewarku – zabezpieczenia na wypadek nieprzewidzianej awarii podnośnika;
• opcjonalnie klucz pneumatyczny.

Opony – wymiana krok po kroku

1. Pierwszym krokiem jest poluzowanie wszystkich śrub w kole, które chcesz zmienić. Wymiana opony przebiega dwuetapowo i w momencie, gdy samochód nie jest podnoszony, powinieneś nieco odkręcić śruby.
2. Zabezpiecz przynajmniej dwa koła klinami, by auto nie odjechało samoistnie.
3. Po poluzowaniu wszystkich śrub przystąp do podnoszenia pojazdu na tyle wysoko, by między bieżnikiem a podłożem była przerwa dwóch, trzech centymetrów.
4. Zabezpiecz podnośnik i podłóż zabezpieczenia pod auto.
5. Odkręć wszystkie śruby i zdejmij koło z piasty.
6. Przed nałożeniem nowej felgi z oponą sprawdź luzy na piaście, stan hamulców i zawieszenia.
7. Nałóż nowe koło i przyłóż się do dokładnego umieszczenia otworów w felgach na otworach w piaście. Możesz posłużyć się do tego płaskim śrubokrętem.
8. Wkręć do momentu znacznego oporu wszystkie śruby palcami. Jest to niezwykle ważny, by nie zepsuć gwintu siłowym dokręcaniem śrub kluczem krzyżowym. W takim przypadku czekałoby cię gwintowanie, a w najgorszym efekcie wymiana piasty.
9. Z wyczuciem dokręcaj śruby „na krzyż”.
10. Uzupełnij ciśnienie w kołach.
11. Opuść pojazd i dokręć wszystkie śruby ostatecznie.

Czy zmiana opon w specjalistycznym zakładzie jest zawsze najlepszym wyborem?

Trzeba powiedzieć, że zdecydowanie tak. Powodów ku temu jest kilka. Oczywiście, jeśli masz drugi komplet kół z ogumieniem na konkretny sezon i chociaż odrobinę miejsca, możesz przeprowadzić wymianę opon samemu. Jednak nie posiadając odpowiedniej wiedzy i narzędzi w postaci, chociażby głębokościomierza, nie będziesz w stanie ocenić, czy ogumienie spełnia minimalne normy jakości.

W zakładzie wulkanizacyjnym wyspecjalizowany personel przy użyciu odpowiednich maszyn nie tylko prawidłowo zdejmie koła z pojazdu, ale też sprawdzi je, wyważy i zamontruje. W przydomowych warunkach jedyne rzeczy, które możesz wykonać to oględziny i ewentualnie uzupełnienie ciśnienia.

Ile kosztuje wymiana opon w zakładzie wulkanizacyjnym?

Oczywiście nie można spodziewać się wszędzie jednakowej ceny wymiany opon. Różnią się one w zależności od miejsca usługi, rozmiaru i ewentualnych dodatkowych operacji. Jednak przedziały cenowe są zazwyczaj stabilne i można jest z mniejszą bądź większą celnością przewidzieć. 

W przypadku felg stalowych ceny prezentują się następująco:

• 12 i 13 cali – od 40 zł;
• 14-16 cali – od 50 zł;
• powyżej 17 cali – od 60 zł.

Mówiąc o felgach aluminiowych koszt wymiany opon to:

• 12, 13 cali – powyżej 50 zł;
• 14-16 cali – od 60 zł;
• powyżej 17 cali – minimum 70 zł.

Jeżeli do specjalistycznego warsztatu wybierasz się większym autem np. vanem lub SUV-em musisz liczyć się z wydatkiem około 15% większym niż powyżej widoczne.

Wymiana opon w motocyklu – ile kosztuje?

Co ciekawe, wymiana opon motocyklowych, pomimo mniejszej liczby kół o połowę, kosztuje więcej. Dlaczego? Przede wszystkim chodzi o to, że obręcze w jednośladach mają budowę zakrytą, tzn. należy zdemontować więcej elementów, by móc wymienić koło. Dlatego cena takiej usługi zazwyczaj mieści się w kwocie z zakresu 50-120 zł.

Dlaczego opony się zużywają?

Za wszystko odpowiada zjawisko tarcia, pomiędzy podłożem a ogumieniem. Oczywiście surowce, z jakich wykonane są opony samochodowe, nie składają się jedynie z popularnej gumy. Pod bieżnikiem znajduje się:

• wzmocnienie stalowe;
• warstwa tekstylna;
• osłona butylowa;
• drutówka (stanowiąca obręcz nakładaną na rant felgi).

Dzięki temu guma nie odpada kawałkami i ogumienie jest zdolne do utrzymywania przyczepności auta na zakrętach i podczas hamowania. Nie zapobiega to jednak jego stopniowemu ścieraniu.

Jak dbać o opony, by zużywały się wolniej?

Przede wszystkim pamiętaj, że wymiana opon w określonych terminach jest kluczem do zachowania ich dobrego stanu. Kolejny krok to odpowiedni styl jazdy. Nagłe hamowanie z blokadą kół i gwałtowne przyspieszanie powodują szybsze i nierównomierne ścieranie bieżnika.

Jak przechowywać opony?

Drugi komplet opon lub całych kół zawsze przechowuj w suchym, chłodnym i zacienionym miejscu, jedna na drugiej. Nigdy nie zostawiaj ich pionowo na ziemi, bo mogą się odkształcić!

Sprawdzanie ciśnienia w oponach kluczem do wydłużenia ich trwałości?

Pamiętaj również o regularnym sprawdzaniu ciśnienia w oponach. Jazda na kołach pozbawionych odpowiedniej ilości powietrza wpływa negatywnie na ich trwałość. Podobnie jest z brakiem wyważenia oraz niesprawnym zawieszeniem. Zawsze też uwzględnij odpowiednie ustawienie geometrii kół, bo na skutek odchyleń od wartości kątowych podanych przez producenta, ogumienie może się szybciej ścierać. Stosując te rady, wymiana opon na zupełnie nowy komplet będzie odbywała się rzadziej.

Zastosuj rotowanie opon

Czym jest ten proces? Aby wymiana opon nie następowała tak szybko, przeprowadza się ich rotowanie, czyli zamianę z jednej osi na drugą. Dlaczego? Przede wszystkim w pojazdach z napędem na przód lub tył występują inne siły tarcia pomiędzy osiami. Nie zawsze też ciężar na nich jest taki sam, dlatego np. przednie mogą zużywać się szybciej. W zależności od stylu jazdy rotowanie kołami można wykonywać co 5-10 tysięcy kilometrów. Pozwoli to na ich równomierne ścieranie.

Co zrobić w razie przebicia opony na trasie?

Oczywistym wyjściem wydaje się zmiana uszkodzonego ogumienia na zapasowe. Procedura jest niemal taka sama, jak w rutynowej zamianie, z tym że należy jeszcze bardziej pamiętać o bezpieczeństwie. Dokonujesz zmiany opon na ruchliwej trasie! Jeżeli nie masz na stanie zapasu, pozostaje ci użycie zestawu naprawczego, dzięki któremu dojedziesz do najbliższej wulkanizacji i naprawisz koło.

Szczególnym problemem dla kierowców może być moment braku zapasu lub zestawu do szybkiej naprawy. Przydaje się wtedy mobilny serwis opon, który najczęściej obsługuje większe pojazdy np. dostawcze, ciężarowe lub autobusy. Dokonują naprawy ogumienia na miejscu zdarzenia. Usługa taka jest oczywiście droższa od klasycznej wymiany w warsztacie lub na wulkanizacji. Dlatego zawsze pamiętaj o tym, by w samochodzie mieć koło zapasowe lub przynajmniej zestaw naprawczy. 

Cykliczna wymiana opon jest niezbędna do zachowania najwyższego stopnia bezpieczeństwa podczas jazdy. Kierowanie się tą dewizą pozwoli na większą uwagę podczas podejmowania decyzji o momencie ich zmiany na letnie lub zimowe i kupnie odpowiedniej jakości egzemplarzy. Szerokiej drogi!